اولويت‌بندي ارزش‌هاي اخلاق پرستاري با استفاده از رويكرد تحليل سلسله مراتبي

Prioritizing of nursing ethics values using Analytic Hierarchy Process approach

مقدمه: مراقبت‌هاي پرستاري به عنوان يك جز اساسي از خدمات بهداشتي درماني از اهميت بسياري برخوردار است و اخلاق در پرستاري عامل بسيار مهمي در مراقبت محسوب مي‌شود. مسووليت ذاتي پرستاري رعايت حقوق انساني و ارزش‌هاي اخلاقي است. هدف: اين مطالعه با هدف اولويت‌بندي ارزش‌هاي اخلاق پرستاري با استفاده از نظر متخصصان و رويكرد تحليل سلسله مراتبي(AHP) و مقايسه ميزان رعايت اين ارزش‌ها از ديدگاه بيماران و پرستاران در يكي از بيمارستان‌هاي آموزشي ـ درماني دانشگاه علوم پزشكي تهران انجام شده است. روش: اين مطالعه يك پژوهش توصيفي تحليلي- مقطعي بوده و در يكي از بيمارستان‌هاي دانشگاه علوم پزشكي تهران در نيمه اول سال 1391 انجام شد. براي اولويت‌بندي ارزش‌ها پرسشنامه‌اي مطابق با رويكرد AHP طراحي و توسط متخصصان اخلاق پرستاري تكميل گرديد. پرسشنامه‌اي ديگر مشتمل بر اطلاعات دموگرافيك و 37 سوال درخصوص ميزان رعايت ارزش‌هاي اخلاق پرستاري طراحي گرديد. براي تعيين اعتبار پرسشنامه از اعتبار محتوي و همچنين براي تعيين پايايي از روش ضريب آلفاي كرونباخ استفاده شد (89/0). پرسشنامه توسط 100 بيمار و 100 پرستار تكميل گرديد. اطلاعات به دست‌آمده توسط نرم‌افزار SPSS 16 مورد تحليل قرارگرفت. يافته‌ها: نتايج نشان داد در اولويت‌بندي ارزش‌ها، مسووليت‌پذيري، حفظ حريم خصوصي بيماران، احترام به مددجو/ بيمار، در اولويت اول تا سوم قرار گرفتند. همچنين مشاهده شد در رعايت ارزش‌هاي اخلاق حرفه‌اي تفاوت معني‌داري از ديدگاه بيمار و پرستار وجود دارد (001/0P=). نتيجه‌گيري: بر اساس اولويت‌هاي بدست امده ، پرستاران عملكرد اخلاقي خود را بالاتر از نقطه نظر بيماران گزارش كردند. لذا با توجه به نتايج اين مطالعه ارزيابي مداوم عملكرد اخلاقي پرستاران در بيمارستان‌ها توسط مديران پرستاري و تدوين برنامه‌هاي آموزش اخلاق حرفه‌اي در ارتقاي كيفيت مراقبت پرستاري ضروري به نظر مي‌رسد.

Introduction: Nursing care is an essential component of health services and ethics in nursing is very important in health care. The inherent responsibility in nurses is respect to moral values and human rights. The purpose of this research was prioritizing of nursing ethics values using Analytic Hierarchy Process (AHP) and determining rate of observance them in a teaching hospital related to Tehran University of Medical Sciences. Method: This descriptive-comparative study was done in the first semester of 1391 in a hospital related to Tehran University of Medical Sciences. The questionnaire was designed using AHP and completed by nursing ethics experts. Another questionnaire was designed that consisted of demographic information and 37 questions about the values and principles of nursing ethics that were completed by 100 patients and 100 nurses. The data was collected by a validated and reliable questionnaire and were analyzed by the «SPSS 16». Results: The results indicated that responsibility, respect to the privacy of patients and respect to Client/ Patient were assigned priority in the first to third. Also there was statistically significant difference between nursesʹ and patientsʹ viewpoints about respecting nursing ethics values (p=0.001). Conclusion: Nursesʹ viewpoints about respecting nursing Ethics were higher than patientsʹ. It is suggested that managers of nursing evaluate the nurseʹs performance in observing nursing Ethics and should provide educational programs in the field to improve quality of nursing Care.