مفهوم شهود در فلسفه غرب و نسبت آن با علم حضوري

concept of intuition in Western Philosophy and its Relation with presential knowledge.

واژه شهود در فلسفه و عرفان اسلامي، علم حضوري را تداعي مي كند، علمي كه در آن وجود معلوم ـ نه مفهوم ـ نزد علام حضور دارد و احكام خاصي بر آن مترتب شده، اهميت ويژه اي دارد، چندان كه مبناي حل پاره اي از مهم ترين مسايل معرفت شناسي قرار گرفته است. اما واژه intuition كه معمولاً به شهود ترجمه مي‌شود، در فلسفه، غرب داراي معاني گوناگوني است. ريچارد رورتي در نوشته مهم خود با همين عنوان، شش معناي اوليه را براي آن بيان مي‌نمايد و چهار معناي مهم تر را بررسي تفصيلي مي‌كند. اين مقاله ضمن بيان معاني گوناگون intuition (شهود) در فلسفه غرب، نسبت اين معاني با علم حضوري را كاويده و به اين نتيجه رسيده است كه معاني گوناگون شهود در فلسفه غرب بيشتر بر مفهوم بداهت منطبق است تا علم حضوري. همچنين آنجا كه از آن واژه، معرفت بدون واسطه نماد يا مفهوم اراده مي‌شود، مقصود علم حضوري با مفهوم خاص آن نزد فلاسفه مسلمان نمي‌باشد.