بررسي چگونگي افزايش ظرفيت زبان فارسي براي تبديل شدن به زبان علمي جهاني

An Investigation of the Ways of Increasing Persian Language Capacity for Becoming a Global Scientific Language

با توجه به روند تعاملات عصر حاضر مبني‌بر شكل‌گيري دهكده‌اي جهاني، ملتي كه با ابزار زبان و فرهنگ بومي، تعريفي از خود در اين جهان ارايه ندهد، محكوم به از كف نهادن عناصر هويت‌ساز خويش و رنگ باختن در سيطره غالب فرهنگ‌ها و تمدن‌هاي بيگانه و ناآشنا است. در همين راستا رهبر معظم انقلاب چشم‌اندازي مبني‌بر تبديل زبان فارسي به يكي از زبان‌هاي علمي دنيا ارايه نمودند و اين موضوع در اسناد بالادستي برنامه‌ريزي كشور نيز وارد شده است. نوشتار پيش‌رو درصدد است تا با در نظر گرفتن زبان به مثابه يك فناوري نرم، الزامات تحقق اين چشم‌انداز را بررسي كند. اين پژوهش بيشتر درصدد آن است كه به صورتي بديهه‌گرايانه به سازماندهي مجدد نتايج تحقيقات سايرين بپردازد. مهمترين نتيجه اين تحقيق آن است كه حفظ قاموس فارسي و گسترش آن بدون توجه به الزامات ديجيتال (اعم از سازگاركردن اين زبان با محيط‌هاي رايانه‌اي و پرداختن به مترجم‌هاي توانمند كامپيوتري) ناممكن است. با توجه به سير پيشرفت هوش مصنوعي، فناوري ‌شناختي و مترجم‌هاي ديجيتال ممكن است در جهان آينده دسترسي به محتويات علمي لزوماً نياز به تسلط بر يك زبان خارجي نداشته باشد. نمي‌توان انتظار داشت زبان فارسي (يا هر زبان ديگر) در آينده بتواند موقعيت بلامنازع زبان انگليسي در حال حاضر را داشته باشد. اما اين بدان معنا نيست كه زبان فارسي نمي‌تواند در پنجاه سال آينده به‌عنوان يكي از زبان‌هاي علمي مطرح شود. در پايان مقاله تلاش شده برآيندي از همه دستاوردهاي تحقيق در يك نمودار فازي شناختي منعكس و خلاصه شود.

Due to the contemporary interactions in the world shaping the global village,any nation that does not provide a definition of itself by means of its native language and culture would probably lose its identityand fade under the most dominating alien and unfamiliar cultures and civilizations. In this regard, the Supreme Leader of Iran outlined a perspective of Persian language turning it into a global scientific language. The issue has also entered in the upstream documents of the national planning. Considering language a soft technology, this article seeks to investigate the requirements of the realization of this perspective. The study is mostly intended to realistically reorganize the findings of the previous studies. The main finding of the present study is that the preservation of the Persian language thesaurus and its development without considering the digital requirements (including adapting Persian to the computer environments and emphasizing the production of capable computer machine translators) is impossible. Due to the development of the artificial intelligence, cognitive technologies and digital translators, in the future, the access to the scientific contents may not necessarily depend on knowing a dominant foreign language. Although we cannot expect Persian (or any other language) to attain the current position of English in the near future, this does not mean that Persian cannot be considered as a scientific language after about five decades. In other words, our country, due to the science production incentive policies, may reach a position for Iranians to generate a considerable portion of science productions, and consequently, the scientific contents in Persian become considerably sizeable. Thus, the present study aims to provide evidence that prove the mentioned ideal to be attainable. However, the world scientists may not have to acquire Persian to gain access to the science developed by Iranians. At the end of the article, there is an attempt to reflect and summarize the result of the research achievements in a fuzzy cognitive map.