بررسي راهكارهاي تمركززدايي در ايران – تهران (قبل از انقلاب اسلامي تا كنون)

Investigating on Strategies of Decentralization of Iran – Tehran before the Revolution so far

امروزه يكي از بهترين راهبردهاي مطرح در زمينه كاهش مشكلات پايتخت‌هاي متمركز و تعديل نابرابري‌ها، تمركززدايي است. تمركززدايي راهبردي براي مردم‌سالارشدن نظام سياسي و حركت شتابداري در جهت توسعه پايدار است كه در حال حاضر، به بحث داغ محافل اجرايي دولتي تبديل شده است. برخلاف حالت تمركز كه قدرت و تصميم‌گيري در مركز يا در سطح مسيولان رده‌بالا، متمركز است، تمركززدايي امكان مي‌دهد سطوح پايين به مشكلاتي كه مستقيماً با آن سروكار دارد، توجه كند. هدف اين مقاله بررسي راهكارهاي مطرح‌شده براي اجراي تمركززدايي در تهران است. اين تحقيق به شيوه توصيفي- تحليلي و با روش كتابخانه‌اي انجام گرفته است. در ادامه، سياست‌هاي تمركززدايي در ايران در برنامه‌هاي قبل و بعد از انقلاب اسلامي بررسي مي‌شود. نتايج بررسي‌ها نشان مي‌دهد برخلاف اتخاذ سياست‌هاي تمركززدايي از جمله عدم استقرار صنايع، انتقال صنايع از تهران، انتقال كاربري‌هاي فراشهري از تهران و جز آن در اغلب برنامه‌هاي توسعه، اين برنامه‌ها موفق نبوده، و تمركزگرايي در تهران تشديد شده و واقعيت‌ها مبين وجود تمركز فعاليت، خدمات و مراكز تصميم‌گيري در تهران است. بنابراين، بايد راه‌كاري اساسي را براي كاهش تمركز از حاكميت سياسي- اداري و سطوح تصميم‌گيري و مديريتي كشور به نفع مديريت محلي و مديريت توسعه استاني دنبال كرد تا با استفاده از شيوه‌‌هاي اصلي تمركززدايي، زمينه آمايش و توسعه كشور فراهم آيد.

Decentralization is the strategy which democratizes of the political system and accelerating to achieve sustainable development, which currently has made the executive government circles become a hot issue. Despite the focused concentration of power and decision-making at the center or top-level officials, decentralization make this possibility to deal with low levels issues and problems of they own directly. Thus, this paper uses the method of descriptive - analytic and with a library collection - documents to review tackles decentralization and define the decentralization policy in Iran before and after the revolution program. Evaluation results show that in spite of decentralization policy in most cases, development programs, unfortunately, these programs have not been successful and convergence has intensified in Tehran. Reality still shows the focus of activities, services and decision-making centers in Tehran. So the solution is to reduce the concentration of political power - administrative and decision-making and management of the local administration and management of provincial to provide the main way to deal with the approach of decentralization and reform of the governance structure and the reduced concentration of Tehran and the development of developing countries, decentralization.