تبيين ساختار وجودي تمدن مهدوي بر اساس الگوي رابطه نفس و بدن از منظر فلسفه و عرفان اسلامي

Clarifying the Existential structure of Mahdist civilization based on the pattern of the relation between body and soul in the viewpoint of Philosophy and Islamic mysticism.

در اين نوشتار، با تكيه بر برخي مباني فلسفه و عرفان اسلامي تلاش شده است از منظري عميق و به نحو برهاني نشان داده شود كه ساختار وجودي تمدن مهدوي ساختاري فرا اعتباري است و نسبت امام و امت در آن مشابه نسبت روح و بدن است و تمامي آثار و بركات وجودي تمدن مهدوي نيز برآمده از چنين نسبت عميقي ميان امام و امت خواهد بود. به اين منظور، ابتدا نسبت نفس و بدن در فلسفه و عرفان اسلامي بررسي شده و افزون بر تبيين مكتب صدرايي از تفاوت بدن عنصري و بدن برزخي با تكيه بر مباني عرفاني به اين نتيجه دست يافته‌ايم كه بدن عنصري از مقام فناي افعالي و بدن برزخي از مقام فناي ذاتي نسبت به نفس برخوردار است. آن‌گاه بر مبناي اين تحليل، از كيفيت و نسبت بدن و نفس توضيح داده شده است كه در تمدن مهدوي نيز با محوريت مودّت و تولّي نسبت به حضرت حجت? اهالي آن تمدن به مقام فناي افعالي نسبت به آن حضرت دست مي‌يابند و در نتيجه به نحوي فراتمثيلي حيات اجتماعي به عنوان بدن عنصري براي آن حضرت، محل ظهور تفصيلي كمالات ايشان خواهد بود. در نهايت نيز پس از تثبيت رابطه روح و بدن ميان امام و امت در تمدن مهدوي به برخي از مهم‌ترين ثمرات آن اشاره شده است و از اين منظر، برخي از تحولات شگرف در تمدن مهدوي مورد تحليل هستي‌شناسانه قرار گرفته است.

Relying on Islamic mysticism and philosophical bases and through a deep viewpoint and in a dialectical method, it is tried to clarify the fact that Existential structure of Mahdist civilization is a structure beyond arbitrary, and the relation of Imam to its people is like the relation between soul and the body. All the fruitful outcomes of Mahdist civilization is because of this deep bond between Imam and the people. Hence, the relation of soul and body is analyzed in philosophy and Islamic mysticism in the first place. We define the difference between the elemental body and purgatory body based on Sadra school of thought and then conclude that elemental body is related to soul in position of active destruction and the purgatory body is related to soul in a position of essential destruction. Then based on this analysis, the quality of the relation between the body and soul is clarified. In Mahdist civilization that infection and love toward Imam Mahdi(A.S) is pivotal and the members of it reach to the position of active annihilation in relation to Imam and as a result in a way beyond symbolic, social life as elemental body for Him is a place for appearance of His perfect attributes. Finally, after defining the relation between Imam and people as the relation between body and soul in Mahdist civilization, we mention some of its fruits and results. And then we ontologically analyze some of the great changes in Mahdist civilization.