اثرات كاربرد خارجي ساليسيليك‌اسيد بر رشد و برخي صفات مرفوفيزيولوژيك نيشكر تحت شرايط شوري

Effects of the external application of salicylic acid on the growth and some morph physiological traits of sugarcane under salinity tension conditions

در اين تحقيق اثر ساليسيليك‌اسيد بر رشد و برخي پاسخ هاي فيزيولوژيك نيشكر (Saccharum officinarum L.) واريته CP69-1062 تحت تنش شوري مورد مطالعه قرار گرفت. آزمايش به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي تحت شرايط گلخانه‌اي در موسسه تحقيقات و آموزش توسعه نيشكر خوزستان، در سال 1391 اجرا گرديد. تيمار هاي آزمايشي شامل سه سطح شوري آب آبياري (1 > ، 3 و 6 دسي‌زيمنس بر متر) و چهار غلظت ساليسيليك‌اسيد (صفر، 5/0، يك و 5/1 ميلي‌مولار) بودند. نتايج اين تحقيق نشان داد كه كاربرد ساليسيليك‌اسيد در فاز رويشي به‌صورت محلول‌پاشي موجب بهبود وزن خشك اندام هوايي، محتواي نسبي آب برگ، محتواي كلروفيل، و كاهش سديم و كلر گرديد. تيمار محلول‌پاشي با ساليسيليك‌اسيد با غلظت يك ميلي‌مولار به‌ترتيب موجب افزايش 70/6، 05/5 و 80/55 درصدي وزن خشك اندام هوايي، درصد محتواي نسبي آب برگ، نسبت پتاسيم به سديم برگ و كاهش 15 و 78/15 درصدي سديم برگ و كلر برگ در مقايسه با عدم كاربرد ساليسيليك‌اسيد (شاهد) شد. نسبت پتاسيم به سديم برگ همبستگي مثبت و معني داري با وزن خشك اندام هوايي (** 78/0r = )، محتواي نسبي آب برگ (** 66/0r = )، كلسيم برگ (** 70/0r = )، همبستگي منفي و معني داري با سديم برگ (** 85/0- r =)، كلر برگ (* 80/0- r =)، داشت. ساليسيليك‌اسيد در غلظت 5/1 ميلي‌مولار به دليل تغيير صفات فيزيولوژيك گياه نسبت به تيمار 5/0 و يك ميلي‌مولار اثر مثبت كم‌تري در شرايط تنش شوري داشت. نتايج نشان مي‌دهد كه كاربرد ساليسيليك‌اسيد با غلظت يك ميلي‌مولار در ليتر در كاهش عوارض تنش شوري موثر بوده و در شرايط آب و خاك مشابه كاربرد آن در نيشكر به‌صورت محلول‌پاشي توصيه مي گردد.

In this research the effect of salicylic acid on the growth and some physiological responses of sugarcane (Saccharum officinarum L.) variety CP69-1062 was studied under salinity tension. The factorial experiment was carried on a completely randomized design under greenhouse conditions in Sugarcane Research and Training Institute of Khuzestan in 2011. The experimental treatments including three levels of salinity of water ( < 1, 3 and 6 DS/m) and four concentrations of salicylic acid (zero, 0.5, one and 1.5 mM). The results of this research showed that salicylic acid application at vegetative phase in the form of foliar application improved shoot dry weight, relative content of leaf water, chlorophyll content and reduced Na+ and Cl-. The foliar application treatment by salicylic acid with 1 mM concentration resulted in 6.70, 5.05, and 55.80 percentage increase in shoot dry weight, relative water content percentage, K+/Na+ leaf ratio and 15 and 15.78 percentage decreasing in leaf Na+ and leaf Cl-, respectively compare to non-application of salicylic acid (control). Leaf K+/Na+ ratio showed a significant and positive correlation with shoot dry weight (r =0.78**), leaf relative water content, (r =0.66**), leaf calcium (r =0.70**), negative and significant correlation with leaf sodium (r =-0.85**), leaf choler (r =-0.80*). The concentration of 1.5 mM salicylic acid had less positive effect in salinity tension conditions compared to 0.5 mM and one mM treatments due to change in the physiological traits of plant. The results indicate that salicylic acid application with one mM per liter concentration has been effective in reducing side-effects of salinity tension and in similar soil and water conditions, it can be recommended to apply it in the form of foliar application.