نقش كاربري مذهبي در برنامه‌ريزي پدافند غيرعامل شهري (نمونه موردي: مساجد شهر بوكان)

The Role of Religion Places in Urban Passive Defense Planning

در طول تاريخ شهرها مكاني براي تامين امنيت انسان در برابر طبيعت وحشي و مخاطراتطبيعي و انساني بودهاند. اما تغييرات گسترده شهرها در چند قرن اخير و تمركز سرسام آور جمعيت در مراكز شهري، شهر را به محيطي مخاطره آميز تبديل كرده است. تامين امنيت شهروندان و دفاع از همه امكانات و تسهيلات شهري به شيوه هوشمند و برنامه‌ريزي شده، راه را براي مفهوم پدافند غيرعامل شهري باز كرده است. برنامهريزي كاربري اراضي به عنوان مهمترين وسيله براي تامين امنيت و دفاع غير عامل شهري شناخته شده است. پژوهش حاضر به ارزيابي كمي و كيفي نقش كاربري مذهبي(مسجد) در تامين امنيت شهروندان شهر بوكان در مواقع خطر ميپردازد. روش تحقيق توصيفي – تحليلي است و دادههاي موجود به وسيله نرم‌افزار ArcGis و ابزارهاي Spatial Analysis و Spatial Statistics مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته شد. نتايج نشان ميدهد كه از نظر «راكندگي»، مساجد به شيوهاي «مناسب» در سطح شهر بوكان مكانيابي شدهاند اما از نظر «سرانه» موجود براي مواقع خطر در حد «بسيار پاييني» قرار دارند كه سرانه هر نفر براي مسجد در شهر بوكان كمتر از 30 سانتيمتر است. در نهايت، شهر بوكان از نظر نقش كاربري مسجد در پنج سطح بسيار مناسب، مناسب، متوسط، نامناسب و بسيار نامناسب پهنهبندي شد كه نتايج نشانگر آنست بيش از «70 درصد»سطح شهر در سطح «نامناسب» قرار گرفته است.

Historically, cities were safe place against wild and natural hazards for humanity. But changes have occurred in recent centuries and focus cities staggering population in urban centers, the city has become a risky environment. Security of citizens and protection of all city facilities and intelligent, planned way, the city has opened the way for the concept of passive defense. Land use planning is known as a means to ensure the security and defense of the city. This research assesses the role of religious land use (mosque) to making security for citizens in emergency and risk times. Applied method in the study is Descriptive – Analytical and existing data have analysis by ArcGIS software and Spatial Analysis and Spatial Statistics tools. Results showed that mosques have distributed in proper way in boukan city, But for the “capitation " in emergency time is "very low " , where per capita per person is less than 30 cm above the mosque in the city . Finally, the City of above five levels of user roles mosque in very good, good, fair, poor and very poor zoning, the results indicate that more than “70 percent” of the city is located in the “bad zone”.