اثربخشي مداخله رفتاري- شناختي متمركز بر تروما بر توانايي و مشكلات فرزندان نوجوان دختر (16-13 سال) شاهد و ايثارگر

The effectiveness of trauma-focused cognitive behavioral therapy (TF- CB) on strengths and difficulties in daughters of martyr and devotee families of isfahan

مقدمه: هدف اصلي اين پژوهش اثربخشي مداخله رفتاري- شناختي متمركز بر تروما بر توانايي و مشكلات فرزندان دختر نوجوان شاهد و جانباز شهر اصفهان (16-13ساله) بود. روش:پژوهش حاضر به شيوه نيمه آزمايشي و با طرح پيش آزمون پس آزمون و پيگيري با گروه كنترل اجرا شد. جامعه آماري پژوهش تمامي ‌فرزندان نوجوان دختر شاهد و ايثارگر در سال تحصيلي 1389-1388 در شهر اصفهان بود كه از ميان آنان گروه نمونه به روش تصادفي خوشه‌اي انتخاب شدند. ابزار اندازه‌گيري،پرسشنامه جمعيت شناختي و پرسشنامه توانايي‌ها و مشكلات (SDQ) (گودمن، 1997) بود. پس از اعمال مداخله، پس آزمون اجرا و 4 ماه بعد پيگيري اجرا شد. يافته‌هابااستفادهازآمارتوصيفي واستنباطي ونرم‌افزار- 19SPSS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. مداخله رفتاري- شناختي متمركز بر تروما بر اساس طرح درمان كوهن و همكاران(2001) بوده است. نتايج:داده‌ها با استفاده از روش آماري تحليل واريانس چند متغيري بررسي شد.نتايج تحليل نشان داد كه تفاوت ميان گروه‌هاي آزمايش و كنترل در كاهش مشكلات رفتاري در مرحله پس آزمون(02/0 > P) و پيگيري(001/0 > P) و افزايش توانايي نوع‌دوستي(03/0 > P) معنادار بود. بحث: نتايج حاكي از آن بود كه مداخله رفتاري- شناختي متمركز بر تروما مشكلات روان‌شناختي نوجوانان را كاهش و باعث ارتقا توانايي‌هاي آنان شده است. نتايج پيگيري پس از چهار ماه نشان داد كه بين گروه آزمايش و كنترل در ميزان مشكلات و توانايي تفاوت وجود دارد و اثربخشي مداخله بعد از چهار ماه باقي مانده بود. در مجموع اين تحقيق استفاده از مداخله رفتاري- شناختي متمركز بر تروما را در جهت كاهش مشكلات روان‌شناختي و ارتقا توانايي‌هاي نوجوانان شاهد و ايثارگر پيشنهاد مي‌كند.

Introduction: The main aim of this study was to investigate the effectiveness of Trauma-focused Cognitive-Behavioral Therapy (TF- CBT) on Strengths and Difficulties in daughtersof Martyr and Devotee families of Isfahan. Method: The design of this study was quasi-experimental method with pre-test - post-test and follow-up stages. The statistical population consists of all female adolescents of Martyr and Devotee families in the academic year 1388-1389 in Isfahan city.Among them, sample groups were randomly selected through Cluster Sampling Method. Tools of the study included Demographic Questionnaire and Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ) (Goodman, 1997). After intervention, the post test was performed and the follow-up was performed 4 months later. The results were analyzed through SPSS-19, using Descriptive and Inferential Statistics. Trauma-focused Behavioral-Cognitive interventions were on the basis of Cohen’s (et al, 2001) treatment plan. Results: Data were analyzed by using Multivariate analysis of Covariance. The research findings showed that there was significant differences between experimental and control groups in decreasing behavioral problems in post-test (P?02) and follow-up (P?001) and decreasing the abilities of benevolence. Discussion: The results indicated that Trauma-focused Behavioral-Cognitive intervention can decrease the psychological difficulties of adolescents and improve their strengths. The results of follow-up, after four months, demonstrated that there was a significant difference between experimental and control groups in the amount of problems and strengths. Over all, the effectiveness of interventions after four months had still remained. This research suggests using Trauma-focused Behavioral-Cognitive intervention in order to reduce the psychological difficulties and enhance the adolescents’ strengths of Martyr and Devotee families.