بررسي انتقادي اصالت طريقت «نعمت اللهيه» ايران

An Investigation into the Authenticity of the Path of “Ne’matollahiye” in Iran

طريقت «نعمت اللهيه» در سده هشتم هجري، توسط شاه نعمت الله ولي پايه گذاري شد و همزمان با قطبيت شاه خليل الله، يگانه فرزند و جانشين وي، به دكن هندوستان منتقل گرديد. پس از شاه خليل الله، تعداد يازده قطب در دكن هندوستان بر مسند قطبيت اين طريقت تكيه زدند. شاه علي رضا دكني، قطب دوازدهم اين طريقت، به منظور گسترش دامنه ارشاد خويش و ترويج طريقت «نعمت اللهيه»، دو تن از مشايخ خويش به نام هاي ميرطاهر و معصوم عليشاه دكني را به ايران فرستاد. معصوم عليشاه دكني در زمان حيات رضا عليشاه به قتل رسيد و نورعليشاه را به جانشيني خويش انتخاب كرد. نورعليشاه نيز در زمان حيات قطب وقت، يعني رضاعلي شاه از دنيا رفت و امور طريقت «نعمت اللهيه» ايران را به حسين عليشاه واگذار كرد. بر اساس قوانين طريقت نعمت اللهيه، تعيين جانشين و نيز تعيين قطب پسين، توسط قطب پيشين صورت مي پذيرد. بررسي هاي تاريخي نشانگر اين است كه مستند كتبي يا شفاهي بر قطبيت حسين عليشاه و نيز شيخ المشايخي نورعليشاه وجود ندارد. بنابراين، برخلاف ديدگاه سردمداران اين طريقت، به نظر مي رسد پس از درگذشت معصوم عليشاه دكني، پيوند مشايخ طريقت «نعمت اللهيه» ايران با اقطاب اين طريقت در دكن هندوستان گسسته شده است. اين مقاله به روش تاريخي ـ تحليلي شواهد و قراين اين انقطاع را بررسي كرده است.

In the eighth century A.H., “Ne’matollahiye”mystical path was founded by Shah Nemat Allah Vali, and transferred to Deccan in India. This was contemporaneous with the polehood of Shah Khalil Allah, the only son and successor of Shah Nemat Allah Vali. After Shah Khlil Allah, eleven poles sat in the throne of the polehood of this path in Deccan, India. In order to expand the area of his spiritual guidance and promote the path of “Nematollahiye”, Shah Ali Reza Dakani, the twelfth pole of this path, sent two sheikhs, Mir Tahir and Masum Ali Shah Dakani, to Iran. Masum Ali Shah Dakani was murdered in the time of Reza Ali Shah. Nour Ali Shah was chosen as his successor. Nour Ali Shah also died in the time of the of that time pole, Reza Ali Shah and then Hussein Ali Shah became the leader of the path of “Nematollahiye” in Iran. According to the path of “Nematollahiye”’s rules, the pervious pole appoints the successor and elects the posterior pole. Historical studies show that there is no written or oral evidence about the polehood of Hussein Ali Shah and Sheikh Al-mashaykhi Nour Ali Shah. Thus, contrary to the view of the leaders of this path, it seems that after the death of Masum Ali Shah Dakani, the ties between the sheikhs of the path of “Nematollahiye” in Iran and the poles of this path in Deccan were cut. Using a historical-analytical method, this paper examines the factor behind this break up.