بنيان‌هاي فلسفي «هانري لوفور»

The philosophicalbasisof Henri Lefebvre

حدود دو دهه است كه انديشه‌هاي هانري لوفور دانش علوم جغرافيايي و اجتماعي، به‌ويژه مطالعات شهري، معماري و شهرسازي را دست‌خوش تغيير كرده است. در اين ميان اما سهم او در آكادمي‌هاي ايران، اگر نگوييم هيچ، دست‌كم بسيار ناچيز بوده است. مقاله‌ي حاضر مي‌كوشد قدمي هرچند كوچك در پر كردن اين خلا بردارد. در اين ميان به باور راقم، بدون فهم بنيان‌هاي فلسفي انديشه‌يلوفور، درك تيوري‌هاي شهري او با مشكل مواجه خواهد شد. لذا اين مقاله مي‌كوشد تا با تشريح و بسط پايه‌هاي فلسفي لوفور، بنياني براي درك آراي بعدي او خاصه در انقلاب شهري ، توليد فضا و نوشته‌هايي درباب شهرها مهيا كند. نوشته‌ي حاضر كار خود را با طرحي پيرامون منطق ديالكتيك در انديشه‌ي لوفور آغاز مي‌كند. به دنبال اين هدف نسبت لوفور با ديالكتيك «هگل» و «ماركس» روشن مي‌شود. همچنين چگونگي ادغام آراي ضدديالكتيكي «نيچه» در ديدگاه لوفور مورد توجه قرار مي‌گيرد. سپس به تاثير رويكرد ديالكتيكي در فهم شهر و مطالعات شهري مي‌پردازيم. اين نوشته بحث خود را با چگونگي استفاده‌ي لوفور از منطق ديالكتيك بسان ابزاري روش‌شناختي در پژوهش در باب جامعه‌شناسي روستايي به اتمام مي‌رساند.

It has been almost two decades since Lefebvre’s thoughts penetrated the Western rationality in the field of geography, urban studies, planning, and architecture. Today, Lefebvre’s book “The Production of Space” is routinely quoted. It seems, however, that Iranian Academia has been remained untouched in terms of Lefebvre’s ideas. This Article then wishes to fill the gab in question. In so doing, I shall begin with philosophical foundations of Lefebvre’s approach since it is believed that these foundations enable us to better understand his urban theories in general and his spatial concepts developed in Urban Revolution, The Production of Space, and Writings on Cities in particular. Drawing on Lefebvre’s philosophical bases, this article begins with explaining logic of dialectic in Lefebvre’s thought. It aims at clarifying the relation between Lefebvrian dialectic and Hegelian and Marxian ones. Then I will turn to the influence of Nietzsche on Lefebvre’s dialectical point of view. This furnishes a basis for developing his dialectical view in urban conceptualising the urban. Finally, the way Lefebvre uses dialectic as a methodological tool in rural sociology is briefly touched upon.