تعريف نظري سواد شيمي از نگاه مدرسان شيمي دانشگاه‌ها و دبيران مدارس دوره متوسطه

Theoretical definition of chemical literacy from the viewpoint of University instructors and high school chemistry teachers

چكيده: اين مطالعه به منظور بررسي ديدگاه‌هاي مدرسان شيمي دانشگاه‌ها و دبيران مدارس دوره متوسطه نسبت به مفهوم سواد شيمي انجام گرفته است. بنابراين عنصر اساسي اين پژوهش تعريف سواد شيمي است. براي اين منظور نمونه‌اي شامل 201 دبير شيمي دوره متوسطه و 16 مدرس دانشگاه (شيمي‌دان) از 6?استان كشور به صورت تصادفي انتخاب و در مطالعه شركت داده شدند. فرايند تعريف سواد شيمي شامل يك چارچوب كلي از تعريف‌هاي ارايه شده و همچنين يك محتواي ويژه براي دستيابي به سطح مطلوب سواد شيمي است كه انتظار مي‌رود هر دانش‌آموز بعد از فارغ‌التحصيل شدن از مدرسه به آن دست يابد. روش تحقيق توصيفي- پيمايشي است. نظرات تعداد زيادي از مدرسان شيمي دانشگاه‌ها و دبيران مدارس از طريق مصاحبه و پرسش‌نامه گردآوري شد. براي تجزيه و تحليل اطلاعات از روش‌هاي آمار توصيفي و آمار استنباطي (آزمون t) استفاده گرديد. نتايج پژوهش نشان داد كه مدرسان شيمي دانشگاه‌ها و دبيران مدارس از يك چارچوب مشابه براي تعريف سواد شيمي استفاده مي‌كنند. تعريف پيشنهادي اين پژوهش، سواد شيمي را در چهار بُعد محتوا، زمينه، مهارت و جنبه‌هاي نگرشي مورد بررسي قرار داده است. اين تعريف نوآورانه و بومي با برنامه‌ درسي شيمي دوره متوسطه و امكانات مدارس هماهنگي دارد و در نظام آموزشي ايران قابل اجرا است و از نظر مدرسان شيمي دانشگاه‌ها و دبيران مدارس دوره متوسطه اعتبار بالايي دارد.

This study was undertaken to examine what university instructors and high school chemistry instructors mean when they use the term “chemical literacy”. Therefore, the main goal in this research was to define the chemical literacy. A sample including 201 high school chemistry teachers and 16 university chemistry instructors (chemists) of 6 provinces of Iran were selected and participated in the study. The process of defining it included a general framework for defining chemical literacy, as well as specific content requirements for achieving the basic level of the chemical literacy, and the level which every high school graduate should achieve. The research method has been of descriptive-survey type. The viewpoints of several chemists and teachers were collected through the use of interviews & questionnaires. In order to analyze the data, the descriptive and inferential statistics (t-test) were used. The results showed that teachers and chemists perceived the general framework for defining chemical literacy similarly. The definition of chemical literacy, suggested within this study consists of four dimensions: content, context, skills, and affective aspects. This innovative and native definition is in harmony with chemistry curriculum and high schoolsʹ facilities, and could be implemented in Iranian educational system. Also, it is valid according to university chemistry instructors and high school chemistry teachers’ viewpoints.