تعامل بين اعداد و توجه فضايي در افراد ايراني

Interaction of numbers and spatial attention in Iranian people

چكيده مقدمه: مطالعات قبلي بر روي بازنمايي ذهني اعداد حاكي از وجود رابطه بين اعداد و فضا مي باشد. از اين بازنمايي به‌عنوان محور ذهني اعداد ياد مي‌شود كه در آن اعداد كوچك در سمت چپ و اعداد بزرگ در سمت چپ مي‌باشند. هم‌چنين معلوم شده است كه اين بازنمايي تحت تاثير جهت خط نوشتاري قرار دارد. هدف اين مطالعه بررسي رابطه عدد- فضا و تعيين خاستگاه آن با توجه به ويژگي‌هاي خط فارسي بود. مواد و روش‌ها: در تجربه اول 30 دانشجو براي تكميل دو تكليف نمادين و غير نمادين توجه پوسنر مشاركت كردند. در تجربه دوم نيز همان تكليف نمادين براي 37 نفر دانشجوي ديگر ارايه شد و پتانسيل‌هاي برانگيخته وابسته به رويداد توسط دستگاه الكتروآنسفالوگرافي ثبت گرديد. يافته‌ها: داده‌ها توسط آزمون آماري تكرار سنجش (RANOVA) مورد بررسي قرار گرفت. تعامل معناداري بين بزرگي و سمت محرك نبود (51/0P = ،437/0F =). اثر بزرگي معنادار بود (03/ 0P = ،21/5F = ). به‌نحوي كه سرعت پاسخ‌دهي كميت‌هاي بزرگ‌تر (14 ± 475 هزارم ثانيه)، بيشتر از سرعت پاسخ‌دهي براي كميت‌هاي كوچ‌كتر ( 13± 468 هزارم ثانيه) بود. هم‌چنين سرعت پاسخ‌دهي براي كميت‌هاي غير نمادين كندتر (14 ± 479) از كميت‌هاي ‌نمادين ( 13± 464) بود (03/0P = ،12/5F = ). نتايج تجربه دوم نيز مشابه تجربه اول بود يعني تنها اثر اصلي بزرگي معنادار بود (005/0P = ،612/9F = ). هيچ كدام از اثرات اصلي و تعاملي نهفتگي مولفه P300 نبود. نتيجه‌‌گيري: نتايج رفتاري حاكي از وجود اثر اندازه بود. ليكن تعامل بين بزرگي و سمت محرك هدف (پديده SNARC) مشاهده نشد. يعني مشاهده بزرگي باعث سوق توجه ذهني به سمت راست يا چپ نگرديد. نتايج ERP نيز نتايج رفتاري را تاييد كرد. به‌طور خلاصه، پديده تعامل بزرگي اعداد با سمت ارايه محرك در ايرانيان متفاوت از ساير زبان‌ها به‌جز عبري است. اين تفاوت ناشي از بازنمايي ذهني اعداد نبوده و بايد علت را در سطح ديگري از پردازش‌ها دنبال نمود. كليد واژه‌ها: عدد، بازنمايي ذهني، توجه

Abstract Introduction: Previous studies on mental representation of numbers have shown an interaction between numbers and space. This representation is called mental number line with small numbers in left and big numbers in right. It is affected by writing direction. The aim of this study was to investigate number-space interaction and its nature considering the characteristics of Persian writing system. Materials and methods: In the first experiment, 30 undergraduate students volunteered to complete two symbolic and non-symbolic Posner’s attentional tasks. In second experiment, 37 new students completed the symbolic task and their ERPs were recorded meanwhile. Results: Data were analyzed by repeated-ANOVAs. There was no interaction between magnitude and side (F = 0.437, P = 0.51). The main effect of magnitude was significant (F = 5.21, P = 0.03). Dot detection after small numbers were responded faster (468 ± 13 ms) than bigger numbers (475±14). Response times for symbolic quantities (464 ± 13) were faster than non-symbolic quantities (479 ± 14) (F = 5.12, P = 0.03). Similarly, in the second experiment, main effect of magnitude was significant (F = 9.612, P = 0.005). No main effect or interaction for latency of P300 was significant. Conclusion: Behavioral results showed the size effect. However no interaction of magnitude by side (SNARC effect) was seen. In other words magnitude did not shift the mental attention to left or right. Behavioral findings were verified by ERP results. In summary, affected by Persian writing system, there was no interaction between numbers and space contrary to other languages except Hebrew. In addition, this study indicated that the source of this variation is not at perceptual level and it should be investigated at other levels. Key Words: Number, mental representation, attention