ژيوپليتيك مواد مخدر و تاثير آن بر امنيت مرز و مناطق مرزي شرقي(نمونه موردي: مرز خراسان رضوي باافغانستان)

Narcotics Geopolitics and its impact on Iran’s eastern borders

توليد و تجارت مواد مخدر با گردش مالي سه هزار ميليارد دلاري آن، امروزه به يك عرصه ژيوپليتيكي تبديل شده است. از اين رو مي‌توان از آن با عنوان ژيوپليتيك مواد مخدر ياد كرد. در اين عرصه با بازيگراني در سه سطح محلي، منطقه اي و جهاني روبه‌رو هستيم؛ به‌اين ترتيب در پايين ترين سطح يعني سطح محلي، كشاورزان افغانستاني قرار دارند كه با وجود زحمت و تلاش زياد كمترين ميزان سود ناشي از اين تجارت غيرقانوني را به‌خود اختصاص مي دهند. در سطح دوم، قاچاقچياني قرار دارند كه وظيفه انتقال و قاچاق مواد مخدر را از داخل افغانستان به بازارهاي منطقه بر عهده دارند و با توجه به نوع فعاليت خود، سودهاي متفاوتي را نيز دارند. سرانجام در بالاترين سطح، مافياي جهاني مواد مخدر و كارتل‌هاي بين‌المللي هستند كه در سطح جهاني به اين تجارت كثيف مشغولند والبته بالاترين سودها را از آن خود مي‌سازند و عموماً از تعقيب و مجازات قانون در امان هستند. از سوي ديگر توليد و قاچاق مواد مخدر در افغانستان داراي آثار و پيآمدهاي زيانباري براي همسايه هاي اين كشور به‌ويژه جمهوري اسلامي ايران است. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد همسايگي ايران با افغانستان، همچنين قرار گرفتن ايران در مسير اصلي قاچاق مواد مخدر، امنيت مناطق مرزي شرق را به‌طور خاص و امنيت كل كشور را به‌طور عام از چشم‌انداز سياسي، امنيتي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي مورد تهديد جدي قرار داده است. قاچاق مواد مخدر، كالا، رفت‌وآمدهاي غير مجاز مرزي، قاچاق انسان، افزايش درگيري‌ها و ناامني‌هاي مرزي، افزايش قتل، شرارت و گروگان‌گيري در مناطق مرزي، گسترش اعتياد و پيامدهاي منفي پرشمار آن از جمله اين تهديدات است. اين مقاله مي‌كوشد با روش توصيفي ـ تحليلي ضمن تبيين ژيوپليتيك مواد مخدر در افغانستان به بررسي پيامدهاي توليد و قاچاق مواد مخدر بر امنيت مناطق مرزي شرقي كشور بپردازد.

Today, narcotics production and trade with a 3000 billion dollars capital turnover has become a geopolitical arena and thus can be referred as narcotics’ geopolitics. In this arena we face players in three local, regional and global levels. At the lowest level, i.e the local level, there are Afghanistan’s farmers who make the lowest profit from this illegal business despite the fact that they make great effort. At the second level , the smugglers are placed who transfer narcotics from Afghanistan to the regional markets and make different profits related to their activities. Finally, at the highest level, there are international mafia and drug cartels which are engaged in this dirty businesses at global level and while making the biggest profit, they are generally freet from prosecution and legal punishment. On the other hand, the production and smuggling of narcotics in Afghanistan has harmful consequences for its neighboring countries, particularly to the Islamic Republic of Iran. The findings of this study show that Iran’s neighborhood with Afghanistan, also, its location at the main route of drug smuggling threaten the security of Iran’s western borders in particular and Iran’s national security in terms of political, security, social and cultural, in general seriously . Drug and goods smuggling, illegal border crossings, human trafficking, increase in border conflicts and insecurity, increase in murder and felony, holding people for ransom in boundary regions, and etc. are some of these threats. This paper reviews the consequences of narcotics production and smuggling for Iran’s eastern boundary regions’ security ;using a descriptive-analytical method while explaining the narcotics geopolitics in Afghanistan.