ليكو شعر شفاهي بلوچي، هايكو شعر ژاپني: يك بررسي مقابله اي

Liku, the Baluchi Poem and Haiku, the Japanese Poem: A Comparative Analysis

در اين مقاله، «ليكو»، شعر شفاهي و محلي بلوچي و «هايكو»، شعر كوتاه ژاپني را ازلحاظ ساختاري و محتوايي مقايسه كرده‌ايم. ليكو شعر تكبيتي بلوچي با وزن هجايي است، مصرعهاي آن همقافيه هستند، في‌البداهه سروده ميشود و موضوع آن ملموس و درمورد اتفاقات روزمره است. هايكو قطعه آغازين شعر بلندي به نام «هايكاينو رِِنگا» بوده است. اين قطعه آغازين كه «هوكّو» نام دارد، تا اوايل قرن بيستم باعنوان هايكو شناخته نميشد و در اوايل قرن بيستم به‌طور كامل از هايكاينو رِنگا مستقل شد. هايكو قالب شعري كوتاهي است كه از هفده هجا، به‌صورت پنج- هفت- پنج هجا، تشكيل شده است. هايكو نيز مانند ليكو في‌البداهه سروده مي‌شود و درمورد وقايع و پديدههاي ملموس است و وزن هجايي دارد. برخي ويژگيهاي ساختاري و محتوايي براي مقايسه هايكو و ليكو در اين مقاله، عبارت‌اند از: تعداد هجا، جايگاه درنگ، انتخاب واژگان، هنجارگريزي سبكي، اسامي خاص، وام‌واژهها، واژگان فرهنگي، تشبيهات، هنجارگريزي معنايي، بازنمود نگرش‌هاي قومي و واقعگرايي. اين بررسي نشان داد كه هايكو و ليكو به‌جز در يك مورد، يعني هنجارگريزي معنايي، در همه ويژگيها مشترك هستند.

The present paper comparatively surveys two genres of poetry: the Japanese Haiku and the Baluchi Liku. Liku is an improvised one-verse poem with syllabic rhythm, in which the half-verses rhyme to each other. Haiku is the commencement of a long poem, named Haikai No Renga/?????. This onset, which was named Hokku/??, was not known as Haiku till the beginning of the 20th century. But Since then, Haiku became distinguished from Haikai No Renga/?????. Haiku is a short poem comprising of 17 syllables, respectively 5-7-5. Haiku is improvised, and the real events and daily experiences are the main theme of this genre of poetry.The structural-content features for such a comparison are the number of syllables, the place of pause, the lexis, stylistic defamiliarization , proper names, loan words, cultural words, similes, semantic defamiliarization, representation of ethnic beliefs ,and realism. This comparative survey confirmed that all these features except semantic defamiliarisation were common to both Haiku and Liku.