نگاهي به ظرفيت‌هاي نمايشي و اقتباسي خاوران‌نامه ابن‌حسام خسفي

A Look at Adaptation and Dramatic Capacity of Ibn Husam?s Khavaran-name

اقتباس از آثار ادبي براي سينما كه در گستره مطالعات بين‌رشته اي دسته‌بندي شده است، در دهه هاي اخير توجه تطبيق گرايان زيادي را به خود جلب كرده است. در اين ديدگاه، ادبيات تطبيقي مي كوشد با ايجاد ارتباط ميان علوم انساني و به‌ويژه ادبيات با ساير علوم و دانش ها، آن را از حالت صرفاً نظري خارج كند و در ارتباط با ديگر هنرها و به‌ويژه سينما، غنايي تازه ببخشد. در اين مقاله، با تكيه بر جايگاه و اهميت اقتباس از آثار ادبي در سينما، خاوران‌نامه ابن‌حسام خسفي را به‌عنوان اثري واجد شرايط اقتباس، با رويكردي تطبيقي و تعاملي ميان ادبيات و سينما مورد بررسي قرار مي‌دهيم و برخي وجوه نمايشي آن را مشخص مي‌كنيم. وجوه نمايشي كه خاوران نامه را اثري واجد شرايط براي اقتباس سينمايي ميكنند، عبارت‌اند از: بهره مندي از نمود داستاني و روايت‌گونه، شخصيت هاي نمايشي، تعليق، تنوع كشمكش و همچنين برخورداري از غناي محتوايي و هماهنگي بين محتوا و فضا و تصاوير ارايه‌شده در متن. روش پژوهش توصيفي- تحليلي و با محوريت متن خاوران‌نامه و استفاده از تيوري هاي پذيرفته‌شده در ارتباط با مسيله اقتباس در سينما است كه با توجه به رويكرد مكتب آمريكايي و نگاه بين‌رشته اي آن در ادبيات تطبيقي، پيش رفته است.

Adaption from literary works for cinema is classified into interdisciplinary researches. In recent decades, it has drawn the interest of many comparatists. In this viewpoint, the comparative literature tries to change the purely theoretical position of human science by creating relation between it and other sciences, especially literature, and enrich it by linking to other arts, especially cinema. The purpose of this article is introducing and analyzing the dramatic characteristics of Khossfy’s "Khavaran-name" (as a qualified writing) by interactive and comparative approach based on the position and importance of adaption from literature in cinema. These dramatic characteristics that are made "Khavaran-name" as a qualified writing are: use of fictional and narrative aspect, dramatic characters, suspension, variety of conflicts, possessing rich content, and coordination between content, space and pictures. The method of this article is descriptive –analytical based on Khavaran-name using accepted theories associated with adaption in cinema that is an advanced method concerning with American school and its interdisciplinary approach in comparative literature.