مباني نظارت در نظام حقوق اساسي جمهوري اسلامي ايران

The Principles of Supervision within the Fundamental Law System of Islamic Republic of Iran

موضوع نظارت و كنترل قدرت از مباحث جدي و بحث‌برانگيز در حقوق اساسي است. ضرورت طرح اين بحث از آنجاست كه هيچ جرياني در حوزه قدرت منطقاً نمي‏تواند طرحي منسجم و نظام‌يافته براي مهار حكومت داشته باشد؛ جز آنكه در گام نخست مواضع خود را در حوزه قدرت از زاويه نظارت تيوريزه كرده باشد و اولين گام در اين مسير استخراجِ مباني پذيرش و پايه‌هاي مشروعيت نظارت بر قدرت در هر نظام حقوقي است. همچنين آنچه قانون‌گذار يا فقيه را در وضع مقررات و استنباط احكام جديد جهتِ پركردن خلاهاي قانوني موجود ياري مي‌كند، كشف مباني نظام حقوقي مورد نظر است كه مقررات حقوقي بر اساس آن مباني وضع گرديده است. نظام حقوق اساسي ايران ضمن اهميت فراوان به بحث نظارت، پايه‌ها و مباني مشروعيت نظارت بر قدرت را ذيل مفاهيمي همچون امر به ‌معروف و نهي ‌از منكر، النصيحه لايمه المسلمين، امانت‌دانستن مناصب عمومي و حق تعيين سرنوشت پذيرفته است.

The supervision and control over power is considered as one of the controversial and solemn issues in the fundamental law. The necessity of raising this matter is that no current in the domain of power can logically be of an organized and coherent chart towards the control of government unless within the first step, it has theorized its positions in the domain of power from the view of supervision and the first phase in this way could be the extraction of foundations of approval in addition to the bases of legitimacy of supervision over power in every legal system. Moreover, what assists a legislator or jurisprudent in lawmaking as well as the deduction of new pronouncements in favor of filling the present legal gaps could be the detection of bases of favorite legal system on the basis of which the legal regulations have been made. Iran’s fundamental law system regards the highest significance to the issue of supervision; furthermore, it has accepted the foundations, and the standards of legitimacy of supervision over power following the concepts such as enjoin the goods, prohibid to the evil, the advice of Imams of Muslims, considering the public positions as trust, as well as the right of determining fate.