تحليل فضايي كيفيت زندگي در سكونتگاه‌هاي روستايي -مورد: دهستان قرق شهرستان گرگان

Spatial analysis of quality of life in rural settlements: Ghorogh District of Gorgan County

كيفيت زندگي مفهومي چندوجهي، نسبي، متاثر از زمان و مكان و ارزش‌هاي فردي و اجتماعي است كه داراي ابعاد عيني و بيروني، ذهني و دروني مي‌باشد. از اين رو، معاني گوناگوني براي افراد و گروه‌هاي مختلف بر آن مترتب است. در اين مقاله سعي شده است ضمن سنجش كيفيت زندگي مبتني بر شاخص‌هاي ذهني، مهمترين عوامل مكاني- فضايي موثر بر كيفيت زندگي روستاهاي ناحيه شناسايي و تحليل شود. روش پژوهش، توصيفي- تحليلي است. محدوده جغرافيايي مورد مطالعه دهستان قرق شهرستان گرگان و جامعه آماري روستاييان 5 روستا از اين دهستان و حجم نمونه 340 خانوار از روستاييان است كه با استفاده از فرمول كوكران تعيين گرديده‌اند. روش نمونه‌گيري طبقه‌اي در انتخاب روستاهاي نمونه بكار گرفته شد. براي جمع آوري اطلاعات از مطالعات كتابخانه‌اي و ميداني (پرسشنامه) استفاده شد. به منظور تحليل داده ها از آزمون ANOVA استفاده شده است. نتايج نشان داد كه كيفيت زندگي در ناحيه مورد مطالعه از نگاه روستاييان در ابعاد محيطي و كالبدي داراي شرايط مناسب‌تري بوده است. تفاوت فضايي در وضعيت روستا بر اساس شاخص‌هاي ذهني كيفيت زندگي متاثر از عوامل بعد فاصله روستاها از جاده اصلي، فاصله روستا تا شهر گرگان و تنوع قوميتي است.

Quality of life is multifaceted and relative concept. It is being affected by spatial and temporal variation as well as social – individual values. This bears different meaning for different groups. This study tries to measure quality of life based on subjective indices. It further identifies and analyses the major spatial factors responsible for life quality of the rural people. This study is based on descriptive-analytical approach. The study area is Ghorogh district located in Gorgan Province. The statistical societies are corresponding to rural settlers of 5 villages. Sample size based on Cochran formula turned out to be 340 rural households using stratified sampling technique. Data gathering demand application of documentary and more specifically questionnaire. Analysis of data requires ANOVA technique. This study suggests that the rural quality of life with regard environmental and physical aspect from rural settlers’ standpoint is suitable. The quality of life is well associated with distance from major roads, distance from Gorgan as well as ethnic diversity.