بررسي اثر كاربرد مالچ كاه و كلش گندم بر هدررفت خاك و مواد

Effect of wheat straw mulch application on soil and organic

در مناطق خشك و نيمه خشك، بارش­هاي جوي به­­صورت نامنظم و اغلب با شدت بيش‌تري اتفاق مي­افتد؛ اين امربه‌خصوص در اراضي كه در جهت شيب شخم خورده‌اند، منجر به توليد رسوب و هدررفت خاك مي­شود. در اين‌گونه اراضي، اعمال روش­هاي صحيح مديريتي و به‌زراعي مي­تواند اثرات نامطلوب اين فرآيند را كاهش دهد. در اين بررسي، اثر دو تيمار كاربرد يا عدم كاربرد مالچ كاه و كلش در كرت­هاي استاندارد و در سه طبقه شيب 12-0، 20-12 و 40–20 درصد با سه تكرار، جمعاً به تعداد 18 كرت در قالب كرت­هاي خرد‌شده در پايه طرح بلوك­هاي كامل تصادفي، مورد مقايسه قرار گرفتند. در تمامي كرت­ها شخم موازي شيب، اعمال شد. در نيمي از آن‌ها كاه و كلش گندم به‌مقدار پنج تن در هكتار به‌صورت مالچ سطحي پاشيده شد. سپس بعد از هر بارندگي موثر، اقدام به اندازه‌گيري مقدار رسوب خارج شده از كرت­ها شد. نتايج نشان داد كه كاربرد مالچ، سبب كاهش 36.9، 10.8 و 4.55 برابري هدررفت خاك به‌ترتيب براي طبقه‌­هاي شيب 12-0، 20-12 و 40–20 درصد نسبت به كرت­هاي شاهد شده است. اين مقادير براي هدررفت مواد آلي در طبقه‌­هاي شيبمذكور معادل 2.33،7.1 و 4.29 برابر بوده است. نتيجه تجزيه و تحليل آماري در محيط نرم‌افزار SAS نشان داد كه اختلاف بين كاربرد يا عدم كاربرد مالچ كاه و كلش از نظر توليد رسوب و هدررفت مواد آلي، در سطح پنج درصد معني‌دار بود، اما بين ميانگين رواناب در طبقه‌­هاي مختلف شيب، اختلاف معني‌داري وجود ندارد. اين نتايج نشان مي­دهند كه استفاده از مالچ كاه و كلش مي­تواند موجب افزايش نفوذ و كاهش هدررفت خاك شده و با جلوگيري از شسته شدن مواد آلي مي‌تواند از كاهش حاصل‌خيزي در اين گونه اراضي جلوگيري كند.

In arid and semi-arid regions the precipitation occurs erratically, and often, with high intensity which causes sediment production and soil loss especially in the areas ploughed parallel to the hill slope direction. In such areas, we can reduce those undesirable effects through employing proper management method. In this survey the effect of two treatments of applying straw mulch in standard plots and over three slope classes of 0-12, 12-20, and 20-40 % with three replicates in the split plot format on the base of RCB design were compared. In all plots, the parallel plough to slope direction was done. After wheat cultivation, on the half of plots, straw mulch was applied uniformly by hand on the soil surface. After any rainfall events, the amount of sediment was measured. Results showed that application of straw mulch caused a reduction of about 36.9, 10.8, and 55.4 % soil loss in three slope classes compared to the plots without mulch application respectively. These amounts for organic carbon loss were 33.2, 7.1, and 29.43 %. Statistical analysis by SAS software showed that difference between two treatments for sediment and Organic Carbon was significant at 5% probability. These results show that straw mulch application can highly increase the infiltration and water absorption and reduce soil and O.C. loss. Also, it can prevent the reduction of soil fertility through reducing organic material loss.