مهار هموليز گلبول‌هاي قرمز به وسيله عصاره هندوانه ابوجهل Citrullus colocynthis و خاس Ilex spinigera و كرات Gleditsia caspica

Inhibition of Hemolysis of Red Blood Cells by Citrullus colocynthis, Ilex spinigera and Gleditsia caspica Extracts

مقدمه: برخي مواد شيميايي در گياهان با نقش آنتي‌اكسيدان شناخته شده‌اند كه داراي اثر مهار ‎هموليز گلبول‌هاي قرمز نيز هستند. امروزه مصرف آنتي‌اكسيدان‌هاي سنتتيك به دليل سميت آنها محدود و توجه جوامع پزشكي به استفاده و يافتن آنتي‌اكسيدان‌هاي طبيعي معطوف گشته است. گياهان دارويي كه بتوانند از هموليز سلول‌هاي خوني نظير آنچه كه در برخي بيماري‌ها وجود دارد، جلوگيري كنند از اهميت زيادي برخوردارند. هدف: در اين مطالعه اثر عصاره‌ متانولي برگ و گوشته گياه هندوانه ابوجهل، برگ گياه خاس و برگ و ميوه گياه كرات بر ميزان مهار هموليز گلبول‌هاي قرمز خون مورد بررسي قرار گرفت. روش بررسي: ابتدا عصاره متانولي از هر گياه به روش سوكسله تهيه شد. نمونه‌هاي خون از افراد سالم تهيه و به دو گروه كنترل و تست تقسيم شد. جهت القاي پراكسيداسيون گلبول‌هاي قرمز از 2 و ´2 آزوبيس (2 آميدينو پروپان) دي هيدرو كلريد (35 ميلي‌مولار) استفاده شد. اثر هر عصاره بر هموليز القايي گلبول‌هاي قرمز خون در ده غلظت (از 5 تا 150 ميكروگرم بر ميلي‌ليتر) مورد بررسي قرار گرفت. ميزان هموليز با اندازه‌گيري مقدار هموگلوبين آزاد شده از سلول‌ها در حضور و عدم حضور هر عصاره با استفاده از روش رنگ‌سنجي در طول موج 540 نانومتر تعيين شد. نتايج: در بين عصاره‌هاي مطالعه شده براي عصاره متانولي برگ گياه كرات IC50، 58/5 ميكروگرم بر ميلي‌ليتر و براي عصاره متانولي برگ گياه خاس IC50، 85/13 ميكروگرم بر ميلي‌ليتر يعني بيشترين ميزان مهار هموليز در برابر AAPH اندازه‌گيري شد. نتيجه‌گيري: نتايج حاصل نشان مي‌دهد كه استفاده از گياه‌هاي كرات و خاس به عنوان آنتي‌اكسيدان طبيعي علاوه بر پيشگيري و يا درمان بسياري از بيماري‌ها از جمله هموليز گلبول‌هاي قرمز خون بر اثر عوامل اكسيد كننده مي‌تواند قابل مطالعه باشد.

Background: Many plants chemical substances that possess antioxidant properties, were known that might have an antihemolytic effect on erythrocytes. The use of synthetic antioxidants however, has been limited because of their toxicity and side effects. Therefore, medical researchers have intensified their quest to find natural antioxidants. Objective: The effect of extract of leaf and pulp of Citrullus colocynthis, leaf of Ilex spinigera and leaf and fruit of Gleditsia caspica as medicinal plants were investigated on red blood cell hemolysis. Methods: The plants were extracted in MeOH as solvent by soxhlet apparatus. Blood samples were collected from health volunteers and divided into two groups: test and control. Red blood cell peroxidation for each extract (5 - 150 µg/ml) was induced using AAPH (2, 2?-azo-bis-(2-amidinopropane) dihydrochloride) (35 mM). Percentage of hemolysis was measured spectrophotometrically by reading the absorbance at 540 nm as released hemoglobin from the cell in the presence and absence of the extracts. Results: Leaf extract of Gleditsia caspica with IC50: 5.58 ± 0.03 µg/ml and Ilex spinigera with IC50: 13.85 ± 0.02 µg/ml showed the higher inhibitory effect on hemolysis among other extracts. Conclusion: The results show that the use of the plants, Gleditsia caspica and Ilex spinigera, as natural antioxidants in the prevention and treatment of many diseases, including hemolysis of red blood cells by oxidizing agents can be studied.