تاثير آموزش مهارت‌هاي زندگي و مشاوره گروهي با روش عاطفي ـ رفتاري ـ عقلاني بر خودپنداره تحصيلي، انگيزش پيشرفت و سلامت روان دانش‌آموزان ناموفق

The Effect of Life Skills Training and Group counseling via Emotional-Behavioral- Rational Therapy on Academic Self-Concept, Achievement Motivation and Mental Health of Underachievers

اين پژوهش با هدف بررسي تاثير آموزش مهارت‌هاي زندگي و مشاوره گروهي به شيوه عقلاني ـ عاطفي ـ رفتاري بر خودپنداره تحصيلي، انگيزش پيشرفت و سلامت روان دانش‌آموزان ناموفق انجام شد. طرح پژوهش از نوع نيمه‌آزمايشي با پيش‌آزمون ـ پس‌آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماري اين پژوهش تمامي دانش‌آموزان پسر سال دوم و سوم مقطع متوسطه شهر روانسر (874 نفر) بودند. يك مدرسه با روش نمونه‌گيري تصادفي از ميان مدارس متوسطه انتخاب شد. سپس 45 دانش‌آموزان ناموفق به‌عنوان نمونه انتخاب و به‌صورت تصادفي در دو گروه آزمايش و يك گروه گواه (هر گروه 15 نفر) قرار گرفتند و به پرسشنامه‌هاي خودپنداره تحصيلي (دلاور، 1372)، انگيزش پيشرفت (هرمنس، 1970) و سياهه‌نشانگان 25 سوالي (نجاريان و داوودي، 1380) پاسخ دادند. سپس يكي از گروههاي آزمايش به مدت 9جلسه 60 دقيقه‌اي، دو بار در هفته آموزش مهارت‌هاي زندگي و گروه ديگر به مدت 8 جلسه، 90ـ70 دقيقه‌اي، يك بار در هفته مشاوره گروهي را تجربه كردند. نتايج تحليل كواريانس نشان داد كه خودپنداره تحصيلي، انگيزش پيشرفت و سلامت روان دانش‌آموزان پس از هر دو مداخله، بهبود و افزايش معناداري داشته است (0001/0=P) همچنين نتايج نشان داد كه بين تاثير مهارت‌هاي زندگي و مشاوره گروهي تفاوت معناداري وجود ندارد. آموزش مهارت‌هاي زندگي و مشاوره گروهي، رويكردهاي موثر در زمينه كار با دانش‌آموزان ناموفق، تلقي مي‌شوند.

The purpose of this study was to determine the effect of life skills training and group consuling via rational-emotional therapy on academic self- concept, achievement motivation and mental health of underachievers. The research used a semi-experimental design with pretest ,posttes and control group. The population incloded all the second and third grade male high school students (874 persons) in Ravansar city. One high school was selected through random sampling. Then a sample of 45 undera-chievement students were selected and randomly assigned into the two experimental and one control groups (15 students for each group). They responded to Academic Self-concept Questionnaire (Delawar, 1372s.c.), Achievement Motivation (Hermens, 1970) and Symptom Checklist-25-SCL-25- (Najarian and Davodi, 1380s.c.). Then one experimental group participated in the Life Skills Training for 9 sessions, 60 minutes each, twice a week, each and the other participated in counseling group for 8 sessions, each 70-90 minutes, once a week. Analysis of covariance showed that academic self-concept, achievement motivation and mental health of students, after both interventions, improved and increased, significantly (P=0.0001). Also, the results showed that there was no significant difference between the effect of life skills training and group counseling. Life skills training and group counseling can be considered as effective approaches in working with underachievers.