بررسي همگرايي اقتصادي كشورهاي عضو سازمان همكاري اقتصادي( اكو): رهيافت اقتصادسنجي فضاي تابلويي

Investigating the Economic Convergence of Member Countries of Economic Cooperation Organization (ECO): Spatial Panel Econometrics

منطقهگرايي يكي از پيشزمينههاي آزادسازي تجاري است كه در مراحل پيشرفته به همكاريهاي اقتصادي، پولي و سپس به همگرايي سياسي و امنيتي ختم ميشود. در سالهاي اخير موثر بودن سازمان همكاري اقتصادي (اكو) در فرآيند منطقهگرايي مورد توجه محافل دانشگاهي و سياسي بوده است. هدف اصلي اين مقاله بررسي همگرايي اقتصادي تحت اثرات سرريز فضايي در بين ده عضو سازمان همكاري اقتصادي (اكو) در بازه زماني 2010-1990 است. به اين منظور از آزمونهاي همگرايي مطلق، سيگما و همگرايي شرطي فضايي استفاده شده است. نوآوري اين پژوهش بررسي همگرايي در چارچوب اقتصادسنجي فضايي تابلويي همراه با لحاظ اثرات خاص كشوري و زماني و دوري از تورش متغير حذف شده است. بررسي پويايي انحراف معيار مقطعي حاكي از افزايش پراكندگي لگاريتم توليد سرانه واقعي و وقوع واگرايي سيگما است. در مقابل، همگرايي شرطي براي كشورهاي عضو اكو پذيرفته شد و هر كشور بهطور متوسط با سرعت 25 درصد در مسير رشد متوازن بهسمت حالت پايدار خاص خود حركت ميكند. همچنين، نتايج حاصل از تخمين مدل دوربين فضايي در چارچوب دادههاي تلفيقي همراه با اثرات ثابت كشوري و زماني، وجود اثرات سرريز فضايي مثبت در بين كشورهاي عضو اكو را تاييد كرده و كشش فضايي توليد سرانه جمعيت در سن كار 63/0 درصد برآورد شد.

Regionalism is a prerequisite for trade liberalization and results in economic and monetary cooperation and leads to political and security convergence in the advanced stages. In recent years, the effectiveness of the Economic Cooperation Organization (ECO) in the process of regionalism has aroused a great deal of interest in both academic and political circles. The main objective of this paper is to examine the economic convergence among 10 members of Economic Cooperation Organization (ECO) in the presence of regional spillover over the period 1990 to 2010. To this end, we used the absolute convergence, sigma convergence and spatial conditional convergence. The contribution of this research is to investigate the convergence in the framework of spatial panel econometrics with country and time specific effects, avoiding omitted variable bias. Review of the dynamics of cross-sectional standard deviation indicates an increase in the dispersion of the logarithm of real per capita output and occurrence of sigma divergence. But, conditional beta convergence hypothesis is true for the countries under review and every country with average speed of 25% moves in the balanced growth path towards its own steady state. Also, results from estimation of spatial durbin model in the framework of spatial dynamic panel data with country (individual) and year (time) fixed effects indicate positive spatial spillover effects between ECO countries. Spatial elasticity of real GDP per unit of working-age population was estimated 0.63 percent.