بازنمايي هويت زن در آثار داستان‌نويسانِ زنِ دهه هشتاد

Iranian Women Identity in the Stories Written by Women in 2000’s

شكل‌گيري هويت زنان ايران متاثر از تصورات و انتظارات اجتماعي اي است كه از طريق خانواده، منابع آموزشي، رسانه‌ها و درمجموع سياست گذاري‌هاي كلان اجتماعي و فرهنگي به افراد انتقال مي‌يابد. در دوران معاصر، ادبيات و به ويژه رمان نيز ازجمله عرصه‌هاي انديشه بوده‌است كه زنان در آن سهم انكارناپذيري داشته‌اند. اين پژوهش با مطالعه هفت رمان دهه هشتاد از نويسندگان زن ايران، با سه رويكرد متفاوت به مقوله هويت پرداخته‌است. بر اين اساس، رمان ها در بازنمايي هويت زن به سه دسته تقسيم مي‌شوند: رمان هايي كه به طور مشخص در زمينه هويت‌يابي زنان نوشته شده‌اند؛ رمان هايي كه زناني هويت‌يافته را نشان مي‌دهند، اما هويت‌يابي موضوع محوري آنها نيست؛ و رمان‌هايي كه نه به تامل و خودانديشي زنان پرداخته‌اند و نه زنان در آنها به فرديت دست يافته‌اند. در رمان هاي گروه اول و دوم، هويت زنان دغدغه اصلي نويسنده است كه در يكي براي دست يابي به آن تلاش مي شود و در ديگري امري تثبيت شده ‌است، اما در داستان هاي عامه‌پسند، زنان داستان ها فرديت و استقلال هويتي چنداني ندارند.

Women’s identity in Iran, the same as in other countries, has taken form under the influence of many socio-cultural institutions such as Family, Education, Media. In our time literature, due to the remarkable participation of women, has played an important role in the formation of this identity. This article studies seven Persian novels of 2000’s written by women whose concern has been, in one way or another, the matter of identity. The results of the study indicate three classifications in identity representation: 1) novels which are explicitly in search of women identity; 2) novels which are implicitly concerned with the concept of identity; 3) novels which show no interest in women identity. This third group falls mostly in the category of popular novels.