ارايه الگوي ذهني ادراك ريسك سرمايه گذاران بورس اوراق بهادار تهران

Investigation of risk perception mental model of investors of Tehran Stock Exchange

احساسات، حالات سرمايه گذاران و ساير عوامل، بر ادراك اثر مي گذارند و به همين علت بر تصميمات سرمايه گذاران نيز موثر مي باشند. ادراك ريسك سرمايه گذاران، قضاوت ذهني سرمايه گذاران از ريسك است كه ممكن است بيشتر و يا كمتر از ريسك واقعي برآورد گردد. اين ريسك ذهني يا ادراك شده تحت تاثير عوامل غير اقتصادي متعددي قرار گرفته و هر زمان اين عوامل حضور پر رنگ تري داشته باشند، ريسك ادراك شده فاصله بيشتري از ريسك واقعي خواهد داشت كه منجر به اتخاذ تصميمات متفاوت از سوي سرمايه گذاران مي گردد. در اين تحقيق تحت پارادايم پراگماتيسم در سطح خرد به بررسي عوامل موثر بر ادراك ريسك پرداخته شده است؛ كه به دو روش قياس و استقرا در مرحله كيفي ضمن اتخاذ استراتژي پديدارنگاري، مصاحبه هاي نيمه ساختاريافته عميق با خبرگان بازار سرمايه كه به صورت هدفمند انتخاب شدند، صورت پذيرفت. اطمينان از روايي و پايايي در تحقيق كيفي از طريق اجراي الزامات ارايه شده در مفهوم قابليت اعتماد در كنار تحليل عاملي اكتشافي حاصل گرديد. داده‌هاي حاصل از مصاحبه ها با استفاده از روش تحليل محتوا مورد تحليل قرار گرفت كه چهل و پنج مولفه در پنج مقوله شناسايي گرديد و بر اساس آن پرسشنامه بخش كمي تحقيق طراحي شد.5 دسته مولفه موثر بر ادراك ريسك سرمايه گذاران: 1- عامل زمان، 2- عوامل (متغيرهاي) جمعيت شناختي (فردي)، 3- عوامل رفتاري، 4- عوامل فرهنگي و 5- عوامل شخصيت مي باشد؛ معيارهاي روايي محتوايي و روايي سازه و همچنين آلفاي كرونباخ نشان دهنده اعتبار بالاي پرسشنامه بود. مدل معادلات ساختاري يا تحليل چند متغيري با متغيرهاي مكنون يك رويكرد آماري جامع براي آزمون فرضيه‏هايي درباره روابط بين متغيرهاي مشاهده شده و متغير‏هاي مكنون مي‏باشد، كه با استفاده از نرم Amos Graphics16 ، مشخص گرديد، بجز عامل جمعيت شناختي بقيه عوامل در سطح اطمينان 95 درصد موثر بر ادراك ريسك بودند كه عوامل رفتاري و زمان به ترتيب بيشترين و كمترين تاثير در الگوي ذهني ادراك ريسك بر اساس فراگرد شكل گيري ادراك را دارا بوده است.

Emotions, moods of investors and other factors affect the perception and therefore affect the investment decisions. Investors risk perception defines as subjective judgment of risk that might be estimated by investors more or less than the actual risk assessment. This mental or perceived risk influence of numerous non-economic factors and ever more of these factors have a strong presence, perceived risk, would greater distance from the real risk. In this study examine perceived risk and risk perception according to the paradigm of pragmatism on micro levels. At the micro level (investors) that have been done in two ways, induction and deduction, through interview and library studies on investors risk perception , factors were identified five categories those are: 1 – time factors 2 – demographic factors, 3 - behavioral factors, 4 - cultural factors and 5 - personality factors. After designing the questionnaire, reliability and validity of it were assessed then was completed by the capital market experts and at the end after analysis of structural model equations(SME) with Amos 16 software determined except for demographic factors, other factors influenced the risk perception at 95% confidence level. And finally the mental risk perception model based on perception formation process was presented.