بررسي اثر تنش خشكي بر كيفيت و كميت اسانس گياه شويد (Anethum graveolens L.)

Effects of drougth stress on the essential oil content and composition of dill herb (Anethum graveolens L)

گياه شويد با نام علمي Anethum graveolens L.، يكي از گياهان مديترانه اي است كه به علت خواص ضدميكروبي اسانس آن، در پزشكي، صنايع غذايي و صنايع بهداشتي مورد استفاده قرار مي گيرد. در اين تحقيق، اثر درصدهاي مختلف كم آبي بر كيفيت و كميت اسانس گياه شويد مورد بررسي قرار گرفته است. تيمارهاي خشكي اعمال شده شامل شاهد (100 درصد ظرفيت زراعي)، 80 درصد، 60 درصد، 40 درصد و 20 درصد ظرفيت زراعي و جمع آوري نمونه ها دو هفته پس از آخرين تيمار صورت گرفت. نتايج به دست آمده نشان داد كه بيشترين ميزان اسانس (حجمي-وزني) (51/0%) در تيمار خشكي 40% ظرفيت زراعي به دست آمد. نتايج آناليز اسانس نيز نشان داد كه تغييرات ميزان آلفا فلاندرن به عنوان مهمترين تركيب شناخته شده در اسانس گياه شويد در اين بررسي از روندهاي منظم افزايشي يا كاهشي تبعيت نمي نمايد به طوري كه بيشترين مقدار آن در تيمار خشكي 80/0% ظرفيت زراعي و كمترين مقدار آن در تيمار شاهد مشاهده شد. ميزان تركيب هاي ديل اتر و بتا فلاندرن در طي تيمارهاي مختلف خشكي به ترتيب روندهاي افزايشي و كاهشي را نشان مي دهند. نتايج حاصل از اين تحقيق حاكي از آن است كه تنش خشكي داراي اثرات قابل توجهي بر كميت و كيفيت اسانس گياه شويد مي باشد.

Anethum graveolens L. is a Mediterranean herb whose essential oil has been used in medicine, food and cosmetic industries. In this study the effects of water stress on quantity and quality of essential oil were investigated. The five drought treatment included 0 (control), 80%, 60%, 40%, 20% field capacity were used. The results showed that the highest content (0.50% w/v) of essential oil was obtained from 40% field capacity treatment. Analysis of essential oils showed that alpha-phellandrene as the main component of the oils did not show regular changes during drought stress as the its maximum and minimum amounts were observed in 80% field capacity and control treatments respectively. Also dill ether was decreased during drought stress while beta-phellandrene was increased.