بررسي تجمع فلزات سنگين در عضله ماهي كفشك تيزدندان (Psettodes erumei) آبهاي بوشهر

Heavy metals accumulation in muscles of Psettodes erumei in Boushehr waters

فلزات سنگين مي توانند در اندام‌ها و بافت‌هاي مختلف مانند كبد، كليه، آبشش‌ها و عضلات آبزيان تجمع ‌يابند. نظر به اينكه بافت عضله ماهي نقش مهمي در تغذيه انسان دارد، اطمينان از سلامت آن حايز اهميت است. خطرات ناشي از مسموميت با فلزات سنگين در آب‌ها و گونه‌هاي مختلف آبزي متفاوت بوده و سميت آنها در آب‌هاي شيرين و سبك نسبت به آب‌هاي شور و سنگين بيشتر است. در اين تحقيق، تعداد 44 نمونه ماهي كفشك تيزدندان (Psettodes erumei) به طور تصادفي از شهرستان بوشهر جمع آوري شد. سپس 100 گرم از عضله سينه‌اي نمونه‌ها جدا و براي سنجش با دستگاه جذب اتمي آماده شد. نتايج به دست آمده از مقادير چهار فلز سنگين سرب، كادميوم، روي و كروم در بافت عضله ماهي كفشك تيزدندان برحسب ميكروگرم بر كيلوگرم (ppb) ثبت شد. در اين بررسي در بافت عضله، بيشترين مقدار مربوط به فلز روي (حدود 5/138) و كمترين مقدار متعلق به فلز كروم (حدود 30 ميكروگرم بر كيلوگرم) بود. نتايج حاصله نشان مي‌دهد كه در ماهي كفشك تيز دندان مورد مطالعه، حداكثر مقادير روي 208/0 (حداقل 034/0)، سرب 124/0 (حداقل 037/0)، كادميوم 090/0 (حداقل 019/0)، كروم 054/0 (حداقل 013/0) ميلي‌گرم بر كيلوگرم عضله ماهي بوده است كه در تمامي نمونه‌ها، اين مقادير در محدوده مجاز سازمان بهداشت جهاني قرار دارند.

Heavy metals may accumulate in aquatic animals’ organs and tissues such as liver, kidney, gills and muscles. As fish muscle palys a role in human nutrition, its health is important. The risk of heavy metal toxicities differs in each water resource and animal species. Toxicity of these metals is higher in soft waters compared to hard waters. In the present study, 44 specimens of Psettodes erumei were randomly collected from Boushehr’s waters. Then 100 grams of pectoral muscle of each fish were dissected and prepared for atomic absorption measurement. The amounts of four heavy metals including Lead, Cadmium, Zinc and Chromium were measured as microgram per kilogram (ppb). In the present study, the maximum amount of measured heavy metals was belonged to Zinc (138.5 ppb) and the minimum to Chromium (30 ppb). The highest / lowest levels of each metals in fish muscles were as follow: Lead 0.124 / 0.037, Cadmium 0.090 / 0.019, Zinc 0.208 / 0.034 and Chromium 0.054 / 0.013 ppm and all were in safe range of World Health Organization limits.