رقابت و تاثير آن بر افزايش رفاه اجتماعي: شواهدي از صنايع توليدي ايران با استفاده از روش‌هاي هاربرگر و كولينگ - مولر

Competition and Its Impact on Social Welfare Increasing: Evidence from Iranian Manufacturing Industries using Harberger and Cowling-Mueller Techniques

ساختار بازار و تاثير آن بر رفاه اجتماعي موضوعي است كه مي‌توان ظهور آن را با تاريخ علم اقتصاد همزاد دانست. اگرچه در عمل تقريباً نمي‌توان شرايط رقابت كامل را تصور نمود اما، مي‌توان با تحقق بخشي از شرايط اين بازار، تحقق بازاري با ساختار نزديك به رقابت كامل را انتظار داشت. در ايران با تصويب سياست‌هاي كلي اصل 44 قانون اساسي سعي شده است تا زمينه‌هاي شكل‌گيري رقابت در اقتصاد ايران پديد آيد تا با تحقق آن، رفاه اجتماعي افزوده شود. بر اين اساس،مساله اصلي اين پژوهش بررسي توانايي افزايش رفاه اجتماعي با تغيير ساختارهاي در صنايع توليدي ايران است. بدين منظور و براي تعيين ساختار بازار از دو روش هرفيندال–هيرشمن و آنتروپي استفاده گرديده و براي برآورد ميزان افزايش رفاه اجتماعي با تغيير ساختارهاي غيررقابتي از دو روش هاربرگر و كولينگ–مولر استفاده شده است. داده‌ها از سرشماري كارگاه‌هاي صنعتي توسط مركز آمار ايران، در سال‌هاي اول برنامه‌هاي دوم، سوم و چهارم توسعه (1374، 1379 و 1384) استخراج گرديده است.يافته‌هاي اين پژوهش نشان‌دهنده افزايش رفاه اجتماعي در صنايع توليدي ايران در سال 1384 برحسب روش هاربرگر بيش از يازده هزار ميليارد ريال مي‌باشد. اين ميزان با تغيير روش به كولينگ–مولر به بيش از 35 هزار ميليارد ريال افزايش مي‌يابد.براساس نتايج اين پژوهش و با تحقق شرايط رقابت كامل مي‌توان رفاه اجتماعي جامعه را به شدت افزايش داد. از نظر سياست‌گذاري اين يافته نمايان‌گر توانايي افزايش رفاه نه با سرمايه‌گذاري‌هاي جديد، بلكه با تحقق بيشتر شرايط رقابت كامل است.

Market structure and its impact on social welfare, is the subject that twin with emergence of economics history. In practice, however, almost impossible to conceive of the conditions of perfect competition, however, can fulfill part of the requirements of this market, achieving near-perfect competition market structure expected. Accordingly, the main issue of this study was to evaluate the ability to increase social welfare by changing the structure of manufacturing industries in Iran. Two methods for determining the market structure of the Herfindahl - Hirschman and entropy is applied. To estimate the increase in social welfare by changing the competitive structure of Harbrger and cooling methods - Mueller has been used. The study of census data by the Statistical Centre of Iranʹs industrial workshops, programs in the early years of the second, third and fourth (1995, 2000 and 2005) have been extracted. The results showed an increase in social welfare in the manufacturing industries in 2005, according to Harbrger methods over eleven thousand billion Rial. The rate of change of the cooling methods - Mueller to more than 35 thousand billion Rial increases. The results of this study and the realization of the conditions of perfect competition can sharply increase social welfare. This finding demonstrates the ability to increase the prosperity of not making new investments, but more the realization of perfect competition.