روابط همسايگي در سبك زندگي اسلامي

Neighborhood Relations in an Islamic Style

اسلام تنها دين و آييني است كه به درستي بناي دعوت خود را بر اجتماع استوار كرده و به‌لحاظ مدني‌الطبع بودن انسان، امر اجتماع را در هيچ يك از شيون رها نكرده است. زندگي اجتماعي انسان در اشكال گوناگون تبلور مي‌‌يابد. بي‌‌ترديد، پس از خانواده كه اساسي‌‌ترين واحد اجتماعي به‌شمار مي‌‌رود، همسايگان كه در قالب يك محله شكل مي‌‌گيرند، مهم‌ترين تشكيلات جامعه انساني‌اند كه در كنار انسجام و وحدتي كه دارند، تعاملات و معاشرت‌‌هاي اجتماعي تاثيرگذاري با هم دارند كه زمينه ساز شكل‌‌گيري يك الگوي فرهنگي و زيستي متناسب با هويت جمعي خود‌اند. بحث همسايه و همسايگي، همواره از مباحث مهم مورد توجه اديان، انديشمندان اجتماعي و علما‌‌ي علم اخلاق بوده است، تا آنجا كه در الگوي اسلامي، روابط و حقوق همسايگي، پس از پرستش خداوند و نيكي به والدين، مورد تاكيد قرار گرفته و حتي براي كافران حق همسايگي برشمرده شده است. در نوشتار حاضر با عنايت به مباحث امروزي در باب الگوهاي زندگي اجتماعي، نخست، به‌‌اجمال، سبك ‌‌زندگي مورد بحث قرار گرفته و سپس با بهره‌گيري از روش اِسنادي، تلاش شده تا آموزه‌‌هاي ديني متناسب با موضوع، بررسي شود و با استخراج مفاهيم و محورهاي شاخص در باب روابط و حقوق همسايگي، گامي در راستاي ترسيم الگوي روابط همسايگي - بر اساس ديدگاه اسلام - برداشته شود.