سنجش توسعه‌يافتگي شهرستان‌هاي استان اردبيل با استفاده از مدل‌هاي آناليز تاكسونومي عددي و سلسله‌مراتبي

Measuring the Development Degree of Ardabil Province Cities, Using the Hierarchical and Numerical Taxonomy Analysis Models

نابرابري در كشورهاي جهان، در برخي از شاخص‌ها، روند رو به رشدي داشته است. اين امر در كشورهاي جهان سوم، ملموس‌تر مي‌باشد و موجب رشد فزاينده كلا‌ن‌شهرها و عقب‌ماندگي تدريجي برخي از نواحي گرديده است. از جمله مباحث مطرح شده و قابل بررسي در اين زمينه، فرايند توسعه و عدالت اجتماعي در سكونتگاه‌هاي انساني مي‌باشد. هدف پژوهش حاضر، سنجش توسعه‌يافتگي شهرستان‌هاي استان اردبيل با به‌كارگيري شاخص‌هاي تركيبي امور زيربنايي، اجتماعي، اقتصادي، بهداشتي و درماني است. با استفاده از مدل آناليز تاكسونومي عددي و سلسله‌مراتبي، نتايج تحقيق نشان دادند در بين شهرستان‌هاي اين استان از لحاظ سطح توسعه‌يافتگي، نابرابري وجود دارد؛ به گونه‌اي‌كه شهرستان اردبيل داراي برخورداري بيشتري مي‌باشد و از شهرستان‌هاي ديگر، فاصله زيادي دارد. طبق تجزيه و تحليل‌هاي به دست آمده از مدل‌هاي تاكسونومي عددي و AHP، شهرستان مشكين شهر بعد از اردبيل، در سطح اول توسعه و با درجه توسعه به ترتيب مد‌ل‌ها، 19/0 و 2/18درصد و شهرستان خلخال در سطح دوم توسعه و با درجه توسعه به ترتيب مدل‌ها، 71/0 و 8/13درصد مي‌باشد.

Inequality in the world has been growing in a number of indicators. This is more tangible in the third world countries and because of growing cities and the slow backwardness of some regions. The process of development and social justice in human settlements is one of subjects in this context. Measuring the development of Ardabil province cities using by synthetic indexes of infrastructure, social, economic, health and health care affairs is the main purpose of this study. Results of the hierarchical and numerical taxonomy analysis models showed that there is an inequality among the cities of the province in terms of level of development, So that the city of Ardabil is more enjoyment, and there is a huge gap between it and other cities in this province. According to analysis the numerical taxonomy and AHP models, Meshkin Shahr after Ardabil, is at the first level of development (degree of development models, respectively, 0.19 and 18.2 percent) and Khalkhal is on the second level of development (degree of development models, respectively, 0.17 and 13.8 percent).