تغييرات عملكرد ذرت سينگل كراس 260 در رژيمهاي مختلف آبي و كود نيتروژن با استفاده از شاخصهاي رشد

Evaluating Yield Variations of Corn (single cross 260) at Different Water Regimes and Nitrogen Rates by Using of Growth Indices

به منظور بررسي تاثير رژيم‌هاي مختلف آبياري و كود نيتروژن بر تغييرات شاخص‌هاي رشد و عملكرد ذرت دانه اي رقم سينگل كراس 260 در استان فارس، آزمايشي به صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در چهار تكرار در دو سال زراعي 1390 و 1391 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه آزاد اسلامي واحد شيراز اجرا شد. كرت‌هاي اصلي شامل چهار سطح 20، 40، 60 و 80 درصد تخليه رطوبتي خاك بعد از استقرار گياه در مرحله 5 برگي، و كرت‌هاي فرعي شامل چهار سطح نيتروژن خالص 150، 200، 250 و300 كيلوگرم در هكتار بودند. بر اساس نتايج به‌دست آمده مشاهده شد كه رابطه مستقيمي بين عملكرد و شـاخص‌هاي رشـد وجود دارد، به طوري كه عملكرد ذرت در تيمار تخليه رطوبتي 20% و ميزان 300 كيلوگرم نيتروژن در هكتار حداكثر بود (8877 كيلوگرم در هكتار) و شاخص‌هاي رشد از وضعيت بهتري نسبت به ساير تيمارها برخوردار بود. نتايج بررسي همچنين نشان داد كه با افزايش كود نيتروژن شاخص‌هاي رشد LAI، NAR ,SLAو RGR در هر تيمار افزايش ولي با كاهش رطوبت، مقادير آنها كاهش يافتند و كمترين مقادير آنها در تيمار 80% تخليه رطوبتي و بيشترين آنها در تيمار 20% تخليه رطوبتي مشاهده شد. در صفت سرعت رشد گياه (CGR) كمترين ميزان مربوط به تيمار 80% تخليه رطوبتي در سطوح كودي 150 و 300 كيلوگرم در هكتار بود. با بررسي روند منحني نسبت سطح برگ (LAR) مشخص گرديد كه اين منحني در ابتدا افزايش يافته و سپس روند كاهشي داشت، كه با اعمال تنش آب، سرعت كاهش بيشتر شد. به طوركلي با توجه به نتايج اين آزمايش مي‌توان بيان كرد كه مصرف كود نيتروژن تمام صفات را افزايش داد، هرچند بين تيمار كودي 250 و 300 كيلوگرم در هكتار تفاوت معني داري از نظر آماري مشاهده نشد. مصرف كود نيتروژن باعث تخفيف اثر سو كمبود آب گرديد و سطح كودي 250 كيلوگرم نيتروژن در تمام سطوح تخليه رطوبتي، بيشترين اثر را داشت.

To evaluate the effects of different irrigation and nitrogen levels on variations of growth indices and corn (Single cross 260) seed yield, an experiment was conducted in a semi-arid area in Fars Province, Iran, during 2011 and 2012 growing seasons. The experiment was split-plot, based on a complete randomized block design with four replications. The main plots consisted of four moisture levels: (20% FC), (40% FC), (60% FC) and (80%FC) and sub-plot of four rates of nitrogen fertilizer applications: 150, 200, 250 and 300 kg.ha-1. Results showed that with increasing nitrogen fertilizer levels, LAI, NAR, SLA and RGR were also increased, but under lower moisture regimes they were decreased. The lowest and highest growth indices belonged to 80% and 20% water depletion, respectively. The lowest CGR index was obtained at 80% water depletion and 150 and 300 kg nitrogen ha-1. LAR increased at the intial growth period and then decreased. Positive relationships between seed yield and growth indices were also observed. At FC 20% and 300 kg N ha-1 treatment highest grain yield was obtained and growth indices were also in the highest values. In general, nitrogen application increased all traits. However, there were not significant differences between 250 and 300 kg N ha-1on the traits under study. It seems that nitrogen fertilizer mitigates the negative effects of water deficiency. Application of 250 kg of nitrogen fertilizer had the highest effect on all levels of moisture content.