مطالعه تطبيقي كاربست نظريه‌هاي يادگيري در فرايند آموزش و ارتباط آن با نمره كاربرد رياضي در كشورهاي اسلامي

The Comparative Study of Using Learning Theories in Instruction Process and its relationship with Mathematical Application Score\ʹs in Islamic Countries

يكی از دروس پايه در نظام تعليم و تربيت دنيا، رياضيات است. طوری كه آن را با عنوان «روش درست انديشيدن» شناخته‌اند. ارزيابی جامع اين درس و تعيين ارتباط آن با شاخص‌های نظريه‌های يادگيری، مسير صحيحی را برای آموزش و يادگيری آن فراهم می‌آورد. پژوهش حاضر با تكيه بر نتايج مطالعه تيمز 2007، قصد دارد ميزان استفاده از شاخص‌های نظريه‌های يادگيری در فرايند آموزش و نقش آن در بعد كاربرد رياضی را در كشورهای اسلاميِ هم سطح از نظر توليد ناخالص داخلی، بررسی كند. نوع پژوهش به لحاظ تأثيرگذاری نظريات يادگيری بر كاربرد رياضی از نوع همبستگی به شمار می‌رود. از بين كشورهای اسلامی بوسنی، الجزاير، تونس و جمهوری اسلامی ايران انتخاب شدند. جامعه آماری شامل كليه دانش‌آموزان پايه هشتم در سال 2007 در كشورهای اسلامی تحت مطالعه است كه از ميان آنها بر اساس روش نمونه‌گيری سه مرحله‌ای خوشه‌ای طبقه‌ای، نمونه مورد نظر انتخاب شد. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه 17 گويه‌ای درباره راهبردهای يادگيری با پايايی 83/0 و آزمون 88 سؤالی در حوزه كاربرد رياضی بود. روايی ابزارهای مورد نظر توسط متخصصان روانسنجی و روانشناسی تربيتی تأييد شده است. داده‌های مورد نياز از تارنمای مركز تيمز و پرلز اخذ شد. از نظر ميزان استفاده از شاخص‌های نظريه ساخت گرايی، دانش‌آموزان اردنی با ميانگين 17/3 در رتبه اول و دانش‌آموزان ايرانی با ميانگين 77/2 در رتبه آخر قرار گرفتند. در شاخص‌های نظريه خبرپردازی، دانش‌آموزان اردنی با ميانگين 99/2 رتبه اول و دانش‌آموزان بوسنيايی با ميانگين 51/2 در رتبه آخر جای داشتند. در شاخص‌های نظريه شناختی ـ اجتماعی، دانش‌آموزان اردنی با ميانگين 16/3، رتبه اول و دانش‌آموزان تونسی با ميانگين 69/2 در رتبه آخر قرار گرفتند. در دستيابی به اهداف كاربرد درس رياضی، دانش‌آموزان بوسنيايی با ميانگين47/441، رتبه اول و دانش‌آموزان الجزايری با ميانگين412 در رتبه آخر جای گرفتند. نتايج تحليل رگرسيون چندگانه نشان داد متغيرهای نظريه‌های يادگيری، واريانس متغير كاربرد رياضی را به صورت معنادار تبيين می‌كنند. همچنين در همه كشورها به جز الجزاير، نظريه شناختی ـ اجتماعی يك عامل معنادار در تبيين كاربرد رياضی بود.

Entitled as " a proper thinking method", mathematics is one of the basic courses in the world education systems .comprehensively evaluating this course as well as identifying itʹs relation with learning theories indexes would pave the way for better instruction and learning. Regarding TIMSS (2007), this study assessed the use of learning theories indexes in instruction process and its role in math application in Islamic nations that were equal in Gross National Product (GNP). This research considering the effectiveness of learning theories on math application was of correlation type. Amongst the Islamic countries, Bosnia, Algeria, Tunisia, Iran, and Jordan were selected. All eight grade students during the academic year of 2007 in these Islamic countries were considered as the statistical population. The statistical sample, then, was selected thorough three stage stratified cluster sampling. Data were collected by means of a questionnaire with 17 items about learning strategies (by reliability of 0/83) and a math application test with 88 questions. Then, the validity of instruments was approved by the psychometric and educational psychology experts. Required data derived from TIMSS and PIRLS website. Taking the constructivism theory into consideration, Jordanian students with the mean score of3.17 were the first and Iranian students with the mean score of 2.77 were the last. In information processing theory, Jordanian students with the mean score of 2.99 ranked first and Bosnian students with the mean score of 2.51 ranked last. Considering social-cognitive theory indices, Jordanian students with mean score of 3.16 were the first; whereas, Tunisian students with the mean score of 2.69 were the last. In achieving the applied goals of math, Bosnian students with the mean score of 441.47 gained the first place; however, these were the Algerian students who were the last, with the mean score of 412. Multiple regression analysis results showed that learning theories variables significantly explained the math usage variance. Also in all countries except Algeria, social-cognitive theory was a significant factor in math usage.