اثرات غلظت هاي مختلف سرب و مس بر مقدار مالون دآلدهيد، پرولين و فعاليت آنزيم هاي پراكسيداز و كاتالاز در گياه دارويي خرفه (Portulaca oleracea L.)

گياه خرفه (Portulaca oleracea L.) متعلق به تيره Portulacaceae، عموماً به عنوان علف هرز شناخته شده و از نقطه نظر فيزيولوژيكي داراي قابليت تحمل پذيري بسيار بالا در محيط هاي شور يا آلوده به فلزات سنگين بوده و گياه مناسبي جهت كاشت و پالايش محيط و خاك از اين گونه تنش ها به شمار مي رود. به منظور نشان دادن اثرات دو فلز سنگين سرب و مس بر مالون دآلدهيد، پرولين و آنزيم هاي آنتي اكسيدان آزمايشهايي در طرحي كاملاً تصادفي اجرا شد. بدين منظور پس از كاشت گياهان با شرايط يكسان در بستر استريل ليكا و تغذيه آنها با محلول غذايي هوگلند، تيمارهايي با غلظت هاي متفاوت (0، 10، 50، 100، 500، 1000، 1500 ميكرومولار) از نمك دو فلز سنگين سرب (Pb(NO3)2) و مس (CuSO4.5H2O) به صورت جداگانه و همگي در سه تكرار به گياهان اعمال گرديد. پس از ده روز اعمال تيمار گياهان جهت انجام آزمايشها برداشت شدند. نتايج نشان داد كه جذب فلزات سرب و مس در تيمارهاي داراي غلظت بالا در مقايسه با نمونه شاهد افزايش دارد. ميزان جذب اتمي اين عناصر در نمونه هاي ريشه بيشتر از اندام هوايي بود. ميزان مالون دآلدهيد در اندام هوايي و ريشه هر دو تنش سرب و مس از نمونه شاهد به سمت غلظت هاي بالا به طور معني داري افزايش يافت. ميزان اسيد آمينه پرولين در هر دو تنش سرب و مس و هر دو قسمت اندام هوايي و ريشه به طور معني دار روند افزايشي داشت. فعاليت آنزيم پراكسيداز در هر دو تنش سرب و مس و هر دو قسمت اندام هوايي و ريشه روند افزايشي و آنزيم كاتالاز روند كاهشي را به طور معني دار نشان داد. به طور كلي ميزان مالون دآلدهيد، پرولين و فعاليت آنزيم پراكسيداز در نمونه هاي ريشه بيشتر از اندام هوايي بود و اين نتيجه نشان داد كه ريشه در گياه خرفه جمع كننده عمده فلزات سنگين سرب و مس است. كمتر بودن فعاليت آنزيم كاتالاز در ريشه نسبت به اندام هوايي، حساسيت اين آنزيم را نسبت به تجمع زياد سرب و مس در ريشه اثبات نمود.