بررسي تاثير برخي شرايط محيطي بر روي كميت و كيفيت اسانس مرزنجوش (Origanum vulgare L) (مطالعه موردي: نمارستاق آمل)

Investigation of some Environmental Conditions effect on the Quality and Quantity of Essential Oil of Origanum vulgare L (Case study: Nemarestagh, Amol)

چكيده اگرچه توليد مواد موثره گياهي تحت تاثير فرايندهاي ژنتيكي مي باشد ولي سنتز آن به طور بارزي تحت تاثير عوامل محيطي است. در اين تحقيق اثر عوامل محيطي بركميت و كيفيت اسانس گونه مرزنجوش در حوزه آبخيز نمارستاق آمل در دو جهت شمالي، جنوبي مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه برداري از گياه در زمان گلدهي در اواسط خرداد ماه از سر شاخه هاي گلدار صورت گرفت. بعد از خشك شدن نمونه ها در سايه، به مقدار 100 گرم از آنها جهت تهيه اسانس، با روش تقطير با آب (كلونجر) مورد استفاده قرار گرفت. اجزاي تشكيل دهنده اسانس با روش كروماتوگرافي گازي (GC) و كروماتوگرافي گازي متصل به طيف سنجي جرمي (GC/MS) شناسايي شدند. نمونه برداري از خاك در هر دو جهت شيب به روش تصادفي سيستماتيك انجام شد، بدين ترتيب كه در طول هر ترانسكت 100متري 3 نمونه خاك از ابتدا، وسط و انتهاي ترانسكت در دو جهت شيب از عمق 30-0 سانتيمتري از اطراف ريشه گونه مورد نظرانجام گرفت. نتايج نشان داد كه در مجموع 11 تركيب در جهت جنوبي و 7 تركيب در جهت شمالي شناسايي شد. تركيبات عمده اسانس در جهت جنوبي شامل ترانس آنتول (98/54 )، گاما تريپن(12/9 ) و تيمول (73/6 ) و در جهت شمالي تيمول (33/49)، منتول (33/16) و گاما تريپن (55/10) بوده است. راندمان اسانس در شيب شمالي 3/0% و در شيب جنوبي 2/0% برآورد گرديد. در شيب شمالي راندمان اسانس با ازت، ماده آلي و فسفر همبستگي مثبت و در شيب جنوبي تنها با ماده آلي همبستگي مثبت در سطح 5% داشت.

Abstract The active ingredients are produced under the genetic processes; they are also significantly influenced under environmental factors. In this study, however, the effect of environmental parameters is investigated on the quantity and quality of the essential oil of Origanum vulgare L in watershed basin Nemarostagh Amol in both northern and southern direction. Sampling was done in early June of the shoot plant flowers Origanum vulgare L. After the samples are dried under shadow, and then 100 grams of the sample are used to provide the essential oil by using the water distillation (Clevenger) method. The GC and GC-Mass identify constituents of the essential oil from the sample. The soil sampling is conducted from both slopes by using systematic- random method. So in long of each transect in which the samples are taken from the beginning, middle and end parts of transect in two aspect slop of depth 0-30 cm from the root and N,P,K, OM, EC, PH was measured . In total 11 component in aspect south and 7 components in aspect north was identified. Component of main essential oil in aspect o south include trans – anethole (54/98), -terpinene (9/12), thymol(6/73) and in aspect of north thymol((33/49 , l-(-)-menthol (33/16) and -terpinene. (55/10) Efficiency of essential oil in aspect of north 0/3% and in aspect of south %0/2 was estimated. In aspect of north Efficiency of essential oil was positive coefficient with OM, N, P and in south aspect only with OM positive coefficient in level 5%.