ارزيابي كيفيت محيط زندگي درنواحي روستايي از ديدگاه ساكنان (مطالعه موردي: دهستان ميانده شهرستان فسا)

The Assessment of Quality of Living Environment in Rural Areas from Residents’ Views (Case Study: Miandeh Dehestan in Fasa County)

هدف: تحقيق حاضر با هدف بررسي متغيرهاي موثر بر رضايتمندي ساكنان از كيفيت محيط زندگي در نواحي روستايي، از ديدگاه ساكنان دهستان ميانده شهرستان فسا انجام شده است؛ براين اساس، با توجه به مطالعه ادبيات نظري مربوط به كيفيت محيط، چارچوبي مفهومي متشكل از عوامل شانزده گانه براي بررسي و تدوين مباني تحقيق ارايه شده است. روش: نوع پژوهش، ازنظر هدف كاربردي و ازلحاظ روش انجام تحقيق، توصيفي- تحليلي مي باشد. با استفاده از فرمول كوكران، حجم نمونه براي محدوده موردنظر (دهستان ميانده)، 384 نفر محاسبه شد. براي تحليل داده‌ها، از آزمون تك نمونه اي T، ضريب همبستگي اسپيرمن، في و كرامر استفاده شده است. همچنين، درراستاي تكميل تحليل ها، از روش هاي چندمعياره فازي و تحليل خوشه اي بهره گرفته شده است. درمجموع، امتياز نهايي سطح رضايت ساكنان نواحي روستايي از محيط سكونتي خود، با استفاده از تحليل خوشه اي در سه سطح رضايت قابل قبول، رضايت متوسط و رضايت پايين شناسايي شده است. يافته ها: پايين ترين سطح رضايت ساكنان از كيفيت محيط ايجادشده، در روستاهاي بيشه زرد، رحيم آباد، گهراب و ابوذرآباد است كه سطح رضايت پايين تر از حد متوسط را داشته اند كه دراين راستا، بهبود دسترسي ها و وضعيت كالبدي معابر، ايجاد، گسترش و پيش بيني امكانات تفريحي مناسب و متناسب در محلات محروم، بهبود شيوه جمع آوري و دفع زباله هاي روستايي در سطح روستاها و سامان دهي فضاهاي اطراف روستاها به ويژه دو روستاي رحيم آباد و بيشه زرد، ازجمله راهكارهايي هستند كه براساس نتايج پيشنهاد گرديده اند. محدوديت ها/ راهبردها: محدوديت پژوهش حاضر ازنظر زماني، مالي و نوع نگرش جامعه روستايي به برخي از سوالات مرتبط با موضوعاتي مانند موضوع اقتصادي، اجتماعي و ... مي باشد. راهكارهاي عملي: پژوهش حاضر بر اين راهبرد تاكيد دارد كه براي ايجاد يك محيط مطلوب با توجه به پتانسيل هاي محيطي نقاط روستايي، برنامه مدوني براي ساكنان درنظر گرفته شودكه به حد رضايت بخشي از زندگي دست يابند. ارتقاي كيفيت محيط زندگي در مناطق روستايي به پايدارماندن اين روستاها كمك شاياني مي كند. اصالت و ارزش: ارزش اين پژوهش، داشتن نگاه متفاوت وارايه نظرات و ديدگاه ساكنان به موضوع كيفيت محيط زندگي در مناطق روستايي ايران است.

Purpose: The current paper is intended to assess effective factors of residents’ satisfaction of their quality of living environment from Miandeh rural-ship residents’ view in Fasa County. Accordingly, with regard to conceptual literature of quality of environment, 16 selected factors taken from conceptual framework, have been assessed and evaluated. Methodology: In terms of the objective of the research, the method is applied and, in case of the method, it is descriptive-analytic. The sample size was calculated 384 cases for study area using Cochran’s formula. To analyze data, one sample t-test, Spearman correlation coefficient, Phi and Cramer tests have been used. In addition, to complete the analysis, both fuzzy multi-criteria techniques and cluster analysis were used. Generally, the ultimate score of residents’ satisfaction level of their living environment were classified into three classes including: High satisfaction, Medium satisfaction, low satisfaction. Finding: The lowest satisfaction rate of residents is corresponded to rural areas such as: Bisheh Zard, Rahim abad, Goharab and Abuzar abad which the obtained satisfaction rate is lower than average. In this case, promotion of access, physical condition of the roads, creation, expansion, anticipated range of leisure facilities in slums, improving rural waste and disposal collection, revitalization the around rural spaces specially in Rahimabad and Bisheh zard could be enumerated as approaches that have been proposed based on the results. Research limitation: The limitation of the research was about time, financial issues and the attitude of the rural population and the questions related to issues such as social or financial affairs. Practical implication: The present study has emphasized on the strategy that to create a favorable environment considering environmental potentiality of rural areas a codified program should be developed for the residents which has the characteristics of life satisfaction. Enhancing the environment quality of life in rural areas helps villageʹs stability. Original/ value: The value of this research is having different look and provided residents views to quality environment life is in rural areas of Iran.