بررسي اثربخشي درمان شناختي-رفتاري و قصه درماني بر كاهش اختلالات رفتاري نوجوانان

Impact of Story Therapy and Cognitive-Behavioral Therapy on Reducing Emotionaland Behavioral Disorders in Adolescents

هدف اصلي اين پژوهش، بررسي اثربخشي درمان شناختي-رفتاري و قصه درماني بر كاهش اختلالات رفتاري نوجوانان بود. براي دستيابي به اين منظور از روش تحقيق نيمه تجربي با شماي طرح سه گروهي با پيش‌آزمون - پس‌آزمون استفاده شد. جامعه تحقيق دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطه منطقه سرود همدان بودند. با استفاده از پرسشنامه SCL-90-R تعداد 30 دانش‌آموز داراي اختلالات رفتاري مختلط انتخاب شدند و با جايگزيني تصادفي در 3 گروه 10 نفري قرار گرفتند. با انتخاب تصادفي يك گروه به‌عنوان گروه كنترل و دو گروه ديگر به‌عنوان گروه آزمايشي، مداخله‌هاي قصه درماني و درمان شناختي-رفتاري را دريافت نمودند. دو طرح درماني براي مداخلات پي‌ريزي شده بود. براي درمان شناختي-رفتاري طرحي مبتني بر طرح شناخت درماني گروهي مايكل فري كه با انجام تغييراتي طرح‌ريزي‌شده بود. طرح قصه درماني، طرحي تركيبي بر اساس روش گيل مورتون و روش دكتر برنز بود. نتايج حاصل از تحليل داده‌ها نشان داد كه در حالت كل هر دو روش درمان شناختي-رفتاري و قصه درماني بر كاهش اختلالات رفتاري افسردگي، اضطراب، خصومت، فوبيا، افكار پارانوييدي، حساسيت در روابط متقابل، وسواس- اجبار و روان‌پريشي در سطح P < 0/01 موثر هستند. مقايسه جداگانه ابعاد مختلف نشان داد كه قصه درماني بر كاهش افسردگي و درمان شناختي- رفتاري بر كاهش اختلال اضطراب و افسردگي در سطح P < 0/05 تاثير مثبتي دارند.

The aim of this study was to examine the effectiveness of story therapy and cognitive-behavioral therapy on reducing emotional and behavioral disorders in adolescents. Thirty high school students with emotional and behavioral disorders were selected by random sampling procedure and assigned in 3 groups. Each groups consisted of 10 students, out of the groups 2 groups were experimental, and 1 control groups. SCL-90-R test was given to the students to measure emotional and behavioral disorders. Cognitive-behavioral therapy program design by Michael Free (1999), and story therapy a combination of Gail Morton (2000), and doctor Burns (2005) were applied. To analyze of data ANOVA was employed. Result of this study revealed that in general, both treatments are effective on the reduction of depression, anxiety, hostility, phobias, paranoid thoughts, interpersonal sensitivity, obsessive - compulsive and psychotic at the level of P < 0/01. In special story therapy had positive impact in reducing depression at P < 0/05 and cognitive - behavioral therapy had positive impact on depression and anxiety at P < 0/05.