تدوين و تحليل مدل بسته ادعا در پروژه‌هاي طرح و ساخت غيرصنعتي ايران

The Development and Analysis of Claim Package Model in Iran Design–Build Projects

ادعاها و در پي آن اختلافات به ويژگي‌هاي ذاتي در صنعت ساخت تبديل شده‌اند كه بسياري از ذينفعان پروژه‌ها، آن را از مخرب‌ترين اتفاقات اين صنعت مي‌دانند. در بيشتر پروژه‌ها با سيستم‌هاي مختلف انجام پروژه، امكان بروز ادعاهايي از سوي طرفين، به‌خصوص پيمانكاران وجود دارد. اگرچه در هيچ پروژه‌اي نمي‌توان احتمال بروز اين ادعاها را از ميان برد، اما مي‌توان با شناسايي علل و منشا اصلي بروز ادعاها، تا حد زيادي از وقوع آنها در پروژه جلوگيري كرد. در همين راستا محققان اين تحقيق با استفاده از مطالعات كتابخانه‌اي و مصاحبه نيمه‌ساختار يافته با خبرگان مرتبط و نيز بررسي اسناد مربوط به آن، داده‌هاي مرتبط با اين زمينه را جمع‌آوري كرده‌اند كه نتيجه آن يافتن 400 مورد مرتبط با ايجاد ادعا در پروژه‌هاي طرح و ساخت غيرصنعتي مي‌باشد. به اين ترتيب بعد از مقايسه و تجزيه و تحليل اين موارد به‌وسيله محققان، مدل بسته ادعا توسعه پيدا كرد كه نشان‌دهنده مدل چهار بخشي از ادعاهاست كه در ادامه تحقيق، عوامل مرتبط با هر كدام از آن چهار بخش شناسايي شدند. بخش اول شامل 48 منشا بروز ادعا، بخش دوم شامل 43 علل ايجاد ادعا، بخش سوم شامل 4 نوع ادعا و بخش چهارم شامل 6 نوع خواسته ادعا مي‌باشند. سپس اين چهار بخش مدل بسته ادعا به كمك پرسشنامه ميان خبرگان اين زمينه توزيع گرديد و بر‌اساس آن مهم‌ترين موارد هر بخش مشخص شد. درك اين وقايع براي پيش‌بيني ادعاهاي آينده و براي به حداقل رساندن تاثير آنها در پروژه‌هاي مشابه آتي مفيد مي‌باشد.