فراتر از تيوري عامليت در تنظيم روابط بين كارفرما و پيمانكار در پروژه‌هاي خدمات حرفه‌اي

Beyond the Agency Theory in Regulation of Relationship between a Client and Contractor in Professional Service Projects

بسياري از شركت‌ها براي پيشبرد اهداف خود نيازمند خريد خدمات حرفه‌اي (مثل خدمات مديريتي، بازاريابي، حسابداري، حقوقي، و فناوري اطلاعات) از پيمانكاران ارايه‌دهنده اين نوع از خدمات مي‌باشند. قرارداد بين كارفرمايان و پيمانكاران خدمات حرفه‌اي باعث شكل‌گيري نوعي رابطه عامليت مي‌شود و لذا بكارگيري تيوري عامليت براي تنظيم روابط بين آنها مي‌تواند امكان پذير باشد. اما از آنجاييكه موضوع مبادله در خريد خدمات حرفه‌اي دانش انتزاعي مي‌باشد و عدم تقارن دانش بين كارفرما و پيمانكار وجود دارد، نمي‌توان تيوري عامليت را به همان شكلي كه رواج دارد، استفاده نمود. لذا مقاله حاضر سعي دارد از منظر نظري، تيوري عامليت را توسعه دهد تا قابليت بكارگيري در رابطه بين كارفرما و پيمانكار خدمات حرفه‌اي را داشته باشد. در اين مقاله پيشنهاد مي‌شود كه در صورت امكان تركيبي از قراردادهاي مبتني بر رفتار و مبتني بر نتيجه براي خريد خدمات حرفه‌اي مورد استفاده قرار گيرد. همچنين در اين مقاله دلايل دشواري يا غير ممكن بودن كنترل مستقيم رفتار پيمانكار و اندازه گيري نتايج خدمات حرفه‌اي بيان مي‌شود؛ و دو مكانيزم جايگزين (1) اعتماد و خود كنترلي و (2) كنترل غير مستقيم (در قالب چهار گزاره نظري) براي كاهش فرصت طلبي و حل بخشي از مسايل عامليت در رابطه بين كارفرما و پيمانكار خدمات حرفه‌اي ارايه مي‌شود.

Many companies are dependent on purchasing the required professional services (such as managerial, marketing, accounting, legal, and IT services) from specialist contractors. The contract between such contractors and clients forms an agency relationship, so the agency theory may be used to regulate the relationship between them. However, since the abstract knowledge is the subject of exchange between the client and professional service provider, and there is a knowledge asymmetry between these two parties, the application of agency theory (as it is used for traditional owner-manager agency relationship) is not possible for principal-professional agent relations. In this article, we expand the agency theory to be applicable in such agency relationships. We suggest that a combination of behavior-based and outcome-based contracts be employed in principal-professional agent relationships, if possible. Moreover, we discuss why it is very hard or even impossible to have a direct control over professional service contractors, and to measure the outcomes of their services. We, finally, propose two alternative mechanisms (1) trust and self-control, and 2) indirect control) for reducing opportunistic behaviors and solving some agency problems occurring in principal-professional agent relations.