دستور زبان روايت در ادبيات تعليمي (با تكيه بر ساختار روايت و جايگاه روايت‌شنو در مناظرات پروين اعتصامي)

The grammer of narrative in didactic literature (With an emphasis on narrative structure and the position of audience in narratives in Parvin Etesami’s debates)

آنچه در روايت‌شناسي ساختارگرا مورد بررسي قرار مي‌گيرد، جنبه‌هاي ساختاري، زباني و روايي يك اثر است. ساختارگرايان با واكاوي كليت متون و قالب‌هاي ادبي و تجزيه آن به واحد‌هاي كوچكتر (تا جايي كه ديگر قابل تجزيه نباشد) بر آنند تا به تعريف دستور زباني براي انواع روايت‌ها دست يابند. پراپ از جمله روايت شناساني بود كه با بررسي كليت ساختار صد قصه روسي و تجزيه آن‌ها به اجزاي كوچكتر، ضمن بيان خويشكاري‌هاي تكرار شونده، به تعريف دستور زبان روايي اين قصه‌ها دست يافت. مناظره در ديوان پروين اعتصامي عاملي است كه سبب شده پروين را صاحب سبكي مستقل بدانند. اين امر نشان مي‌دهد كه يكي از دلايل موفقيت مناظرات پروين گذشته از تنوع نوآوري‌هايي كه در شخصيت‌هاي مناظره داشته است، تسلط و به‌كارگيري زباني سخته و صيقل يافته، محتوايي ناب و امروزي، خاصه در مسايل اجتماعي فرهنگي زمان خويش است. پژوهش حاضر به شيوه توصيفي- تحليلي و با بهره گيري از منابع كتابخانه‌اي با تكيه بر مناظرات پروين اعتصامي به عنوان گونه‌اي از ادبيات تعليمي، در گام اول به تعريف دستور زبان روايت در ادبيات تعليمي مي‌پردازد و سپس در صدد است تا ساختار روايت، موقعيت‌هاي روايت‌شنو (مخاطب) و محتواي اين مناظرات را نيز از ديدگاه علم روايت‌شناسي مورد بررسي قرار دهد. نتايج پژوهش حاضر نشان مي‌دهدكه در ادبيات تعليمي (روايت‌شنو) در مركز روايت قرار دارد و نسبت به ديگر عناصر روايت برجسته تر است. همچنين در مناظرات پروين گونه روايت‌شنو از نوع روايت‌شنو بيروني است و گاه تبديل به پنهان شنو مي‌شود.

What is being examined in the structural analysis of a story is its structure, narration and language. Structural analyzers study the totality of the literary form and the division of the narratives to smaller units (to the extent that it is not dividedable). They try to provide a grammatical language for all narratives. Propp, who was one of the experts in narrative, studied the totality of the narrative structure of the one hundred Russian narratives. He then divided them into smaller components, the repeated patterns, and finally he composed a grammar of narrative. This research is descriptive-analytic method and has used library resources, relying on Parvin Etesami’s debate as a form of education; the first step is to define the grammar of narrative in educational literature. And then we try to examine narrative structure, narrative situations (audience) and the narrative content of the debates has been examined. The results indicate that the educational literature (narrative) is located in the center of the narrative and narrative elements are more prominent than others. Furthermore, in Parvin’s debates the type of audience is outside of structure and sometimes in hidden format.