بررسي شاخص‌هاي توسعه در مناطق مرزي در راستاي تحقق امنيت پايدار (مطالعه موردي شهرستان‌هاي مرزي استان آذربايجان غربي)

Analysis of Development Indicators in Border Regions to Meet Sustainable Security (Case Study: Border Townships of West Azarnaijan Province)

ازآنجاييكه توسعه در زمانها و مكانهاي مختلف در بين مناطق بهصورت يكسان صورتنگرفتهاست در هر مقياسي نابرابريهاي منطقهاي در كشورها زيادبوده و در زمينه شاخصهاي مختلف مناطق ويژهاي موقعيت ممتازتري نسبتبه ساير مناطق دارند. بنابراين، مطالعه نابرابريهاي اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و سياسي در ميان گروهها، قشرها، اقوام و نيز مناطق جغرافيايي با تقسيمات در يك كشور يكي از كارهاي ضروري و پايهاي براي برنامهريزي و اصلاحات بهمنظور تامين رشد اقتصادي و تحقق امنيت پايدار بهويژه در مناطق حساس است. هدف پژوهش حاضر بررسي تفاوتها و نابرابريها بين شهرستانهاي مرزي استان آذربايجانغربي از نظر وضعيت و سطح برخورداري از 63شاخص كه شامل شاخصهاي اقتصادي، اجتماعي، آموزشي و كالبدي و رتبهبندي اين شهرستانها از نظر ميزان برخورداري از شاخص-هاي يادشدهميباشد. نوع پژوهش كاربردي و روش آن نيز تحليلي- مقايسهاي است. براي تجزيهوتحليل اطلاعات نيز از روشهاي الكتر و تاپسيس، كه از روشهاي تصميمگيري چندمعياره ميباشند، استفادهشدهاست. باتوجهبه نتايج به‌دست آمده از بررسيها مشخصشد كه شاخصهاي توسعه در ميان شهرستانهاي اين استان بهصورت متعادل توزيعنشدهاست و شهرستانهاي پيرانشهر، سردشت و اروميه بهترتيب در جايگاه اول تا سوم از لحاظ برخوداري از اين شاخصها داراي وضعيت فرابرخودار ميباشند. درمقابل، شهرستانهاي ماكو، اشنويه و چالدران داراي وضعيت نابرخوردار از لحاظ برخورداري از شاخصهاي موردمطالعه ميباشند. همچنين، باتوجهبه نتايج روش تاپسيس از لحاظ برخورداري از شاخصهاي آموزشي شهرستان سردشت، شاخصهاي اجتماعي اشنويه و نيز شاخصهاي اقتصادي و كالبدي شهرستان اروميه در جايگاه نخست قرارگرفتهاند. رتبهبندي شهرستانها در اين پژوهش ميتواند در بهينهسازي وضع موجود و ساماندهي سطوح توسعه و امنيت پايدار در اين استان موثرباشد.

Since the various regions have not experienced a uniform development in different times and places, there are numerous regional inequalities, in all scales, across countries; as there are various special regions with better position than others in terms of various indicators. Therefore, studying economic, social, cultural and political inequalities among groups, classes, ethnics and geographical regions or divisions of the civil is a necessary and fundamental task for planning and making reforms in order to meet economic growth and to realize sustainable security, particularly in the sustainable regions. This study aims at analyzing the differences and inequalities among border townships of West Azerbaijan Province in terms of enjoying 63 indicators. Economic, social, educational and physical indicators as well as ranking these townships in terms of enjoying the mentioned indicators are among the most studied indicators. It’s an applied research in which analytical-comparative method was used. Electer and Topsis method, which is one of multi-criteria decision making methods, was used for analyzing data. Regarding the results it was demonstrated that development indicators have not been distributed equally among townships of the province. Piranshahr, Sardasht, Uromiya were the first to third townships in terms of enjoying these indicators, while Mako, Oshnaviyeh, and Chaldoran were deprived cities in terms of the studied indicators. Regarding the results of Topsis method, social indicators of Sardasht, social indicators of Oshnaviyeh, economic and physical indicators of Uromiya were in the first ranks. Ranking townships in this study can be useful in optimizing the status quo and organizing development levels and sustainable security in this province.