پديد آورندگان :
ذبيحي، رحمان نويسنده استاديار گروه زبان و ادبيّات فارسي , , اكبرنژاد، مهدي نويسنده , , جلوداري، يونس نويسنده دانشجوي دكتري زبان و ادبيّات فارسي ,
كليدواژه :
حسن كاشي , ديوان اشعار , قرآن و حديث , شيوه هاي تاثيرپذيري
چكيده فارسي :
شاعران ايراني از آغاز پيدايش زبان فارسي، كم و بيش به قرآن كريم و احاديث توجّه داشته اند. اين توجّه در سده هاي هفتم و هشتم با گسترش معارف اسلامي و انديشه هاي عارفانه به اوج خود مي رسد. مولانا حسن كاشي، شاعر پارسي گوي شيعي سده ي 7 - 8 ه . ق به اقتضاي تربيت خانوادگي، علاقه ي شخصي، ذهنيّت مذهبي و سنّت انعكاس معارف اسلامي در شعر پارسي با اين منابع معرفتي آشنايي عميق داشته و در اشعار خود به ويژه در قصايد به مناسبت هاي مختلف از آن ها بهره گرفته است. موضوع پژوهش حاضر بررسي تاثير قرآن و حديث در شعر اوست و پس از اشاره اي به احوال شاعر، به شيوه هاي مختلف استفاده ي وي از قرآن و حديث از جمله تلميح، تصوير، اقتباس، ترجمه، تاويل و تفسير و حلّ پرداخته شده است. هم چنين تركيباتي كه شاعر در به كارگيري آن ها وامدار قرآن و حديث است، بررسي شده؛ در نهايت اهداف شاعر از كاربرد قرآن و حديث از جمله استشهاد و استناد، تشبيه و تمثيل، تعليل و توجيه، برهان و استدلال، تبرّك و تيمّن، توصيف و بررسي گرديده است. اين پژوهش بيانگر تاثيرپذيري گسترده ي شاعر از قرآن كريم و به ميزان كمتر از احاديث است. شيوه ي غالب اثرپذيري او تصويري و بيشتر با هدف توصيف به ويژه توصيف و منقبت حضرت علي (ع) است.
چكيده لاتين :
Iranian poets, since the emergence of Persian language, have more or less paid attention to the Holy Quran and Hadith. With the expansion of Islamic epistemes and mystical ideas, this attention reached its peak in seventh and eighth centuries AH. Moulana Hassan Kashi, a Shiite Persian poet (7-8 AH), by virtue of parenting, personal interest, religious mentality, and the tradition of reflection of Islamic epistemes in Persian poems at that time, was deeply familiar with such sources of knowledge and used them in his poems particularly his Qasidas for a variety of purposes. The aim of the present study is to probe into the effects of the Quran and Hadith on his poems. After presenting an introduction to his life, this study analyzes the ways in which he used the Quran and Hadith in the form of literary devices such as allusion, imagery, adaptation, translation, interpretation, and Hal (fragmentation). His use of compounds in which the poet draws on the Quran and Hadith was also analyzed. Finally, his objectives in using the Quran and Hadith evident in strategies including instantiation and citation, simile and parable, arguing and justifying, reasoning and argument, veneration, description, etc. were studied. This study revealed that the poet has been influenced to a great extent by the Quran and to a lesser extent by Hadith. Imagery was the dominant influence on the poet which he used for the purpose of description, mainly the description and eulogy of Imam Ali (AS).
