بررسي تغييرات بار معلق رسوب، فسفر و مواد آلي جريان رودخانه اي (مطالعه موردي: حوزه آبخيز تيلن رود)

Investigation of suspended sediment load, phosphorus and organic matters changes in the river flow (Case Study: Tilenrud Watershed)

چكيده آب يكي از اصلي ترين عوامل فرسايشي خاك مي باشد و در مسير حركت خود عناصر و مواد غذايي را همراه با بار معلق حمل مي‌كند. رسوبات معلق ناشي از فرسايش زمينه‌ساز انتقال و هدر رفت عناصر و مواد غذايي موجود در خاك بوده كه تاثير زيادي بر كاهش حاصلخيزي خاك دارد. لذا ميزان بار معلق در دبي‌هاي مختلف و به تبع آن مواد آلي و فسفر موجود در آن مورد مطالعه قرار گرفت تا بر اساس آن بتوان ميزان مواد معلق، مواد آلي و فسفر خارج ‌شده از حوزه آبخيز مورد نظر را مورد مطالعه و بررسي قرار داد. اين تحقيق در حوزه آبخيز جنگلي تيلن رود با تيپ غالب ممرز- راشستان طي تابستان 1392 صورت گرفت. اندازه‌گيري دبي به روش سرعت – سطح مقطع، تعيين بار معلق به روش تخليه آب و صاف كردن، ميزان مواد آلي به روش سوزاندن تر و ميزان فسفر با دستگاه فتومتر با طول موج 640 نانومتر به تعداد 108 نمونه اندازه‌گيري گرديد. سپس ارتباط بين متغيّرهاي مورد بررسي با استفاده از رگرسيون دو متغيّره در طول فصل تابستان ارزيابي گرديد. نتايج نشان داد مقدار همبستگي بين دبي با بار معلق، فسفر و ماده آلي طي فصل تابستان با ضريب همبستگي بين دبي آب با بار معلق رسوب، فسفر و ماده آلي به ترتيب برابر با 53/0، 74/0و 56/0 به دست آمد، اما هيچ‌گونه رابطه معناداري براي ماه‌هاي مورد بررسي در اين فصل به دست نيامده است.

Abstract Water is one of the basic elements for soil erosion. It carries materials and nutrient elements in its route. Suspended sediment arising from erosion resulted from transport, wastes of elements and present soil nutrients have high effects on reducing soil fertility. Therefore, the suspended load level studied in different watershed following organic matter and phosphorus in order to investigate phosphorus wasted away from the watershed district. The paper conducted in watershed Tilenrud forest district of Horn beam-Beach dominant type during summer, 2013. The researcher conducted measuring discharge velocity area, determining suspended loads through water discharge, quantifying organic matters by burning and level of phosphorus through photometer, long wave: 640, nanometer and collected 108 samples, relationship between variables evaluated using regression watershed suspended load, phosphorus and organic matter during summer with correlation coefficient, 0.53, 0.74 and 0.56, respectively. The results showed that there was no significant relationship for months studied in summer