ارزيابي عملكرد دانه و انتقال مجدد ماده خشك جو (Hordeum vulgare L.) در تيمارهاي الگوي كاشت و ميزان بذر

Evaluation of grain yield and dry matter remobilization of barley (Hordeum vulgare L.) in planting pattern and seeding rate treatments

به‌ منظور ارزيابي عملكرد دانه و انتقال مجدد ماده خشك جو رقم جنوب در تيمارهاي الگوي كاشت و ميزان بذر، آزمايشي به صورت كرت‌هاي نواري در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه كشاورزي و منابع طبيعي رامين خوزستان در سال زراعي 93-1392 اجرا شد. تيمارهاي آزمايش شامل چهار الگوي كاشت (مسطح با فواصل رديف 17 سانتي‌متر، مسطح با فواصل رديف 25 سانتي‌متر، دو رديف كشت روي پشته50 سانتي‌متري و سه رديف كشت روي پشته 50 سانتي‌متري) به عنوان عامل اول و چهار سطح ميزان بذر (200، 300، 400 و 500 بذر در متر مربع) به عنوان عامل دوم در نظر گرفته شدند. نتايج نشان داد كه بيشترين شاخص سطح برگ، تعداد سنبله در متر مربع، وزن هزار دانه، عملكرد دانه (1/5072 كيلوگرم در هكتار) و عملكرد بيولوژيك (2/13250 كيلوگرم در هكتار) از الگوي كشت مسطح با فواصل رديف 17 سانتي‌متر به دست آمد. با افزايش ميزان بذر، روز تا آغاز خروج سنبله از غلاف برگ پرچم، تعداد دانه در سنبله و عملكرد دانه كاهش، اما تعداد سنبله در واحد سطح افزايش پيدا كرد. اثر متقابل الگوي كاشت و ميزان بذر بر كارايي انتقال مجدد و سهم انتقال مجدد در عملكرد دانه معني‌دار بود. پشته‌هاي سه رديفه نسبت به تغييرات ميزان بذر حساسيت بيشتري داشته و با هر واحد افزايش ميزان بذر در آن، سهم انتقال مجدد در عملكرد دانه افزايش معني‌داري پيدا كرد. اين موضوع نشان داد كه كاهش فواصل بين بوته ها روي رديف همزمان با مصرف مقدار بذر بيشتر، از طريق تشديد رقابت، كاهش نفوذ نور درون پوشش گياهي و تسريع زردي برگ ها، وابستگي دانه ها را به مواد ذخيره اي افزايش مي دهد.

To study the evaluation of grain yield and dry matter remobilization of barley, cultivar Jonoob, under planting pattern and seeding rate treatments, a research was carried out as strip plot in randomized complete block design with 3 replications in Ramin Agriculture and Natural Resources University of Khuzestan, Iran, during 2013-14 cropping season. The experimental treatments were including four planting pattern (flat planting with 17 cm distance of rows, flat planting with 25 cm distance of rows, 3 rows on ridges with 50 cm wide and 2 rows on ridges with 50 cm wide) as first factor and four level of seeding rate (200, 300, 400 and 500 seeds/m2) as second factor. Results showed that the maximum leaf area index, 1000-grain weight, grain yield (5072.1 kg.ha-1) and biological yield (13250.2 kg.ha-1) obtained in flat planting with 17 cm distance of rows. Day to ear emergence, grain number per spike and grain yield decreased by increasing the seeding rate, but the number of spike per m2 increased. The interaction effects of planting pattern and seeding rate were significant on the remobilization efficiency and contribution of the remobilization in grain yield. Three rows on ridge method has more sensitive to changes of the seeding rate, so the contribution of remobilization in grain yield significantly increased with the increasing of each unit in seed rate. This indicates that decreasing of the row spacing together with more utilization of the seeds increased dependence of the grains to storage materials through intensified competition, decrease of the light penetration into the canopy and acceleration of the leaves chlorosis.