زيبايي شناسي اسلوب حكيم در قرآن (بررسي موردي ده جز مياني قرآن)

Aesthetic of Uslub al-Hakim in the Holy Qurʹan (Case Study: the 10 middle ajz? of the Qurʹan)

اسلوب حكيم يكي از عناصر زيباشناختي در متون است كه گوينده بنابر اقتضاهاي بافتي وموقعيتي، روش خردمندانه و حكيمانه اي براي بيان غرض خود در پيش مي گيرد. اين عنصر اگرچه گاه در بديع و گاه در استفهام مطرح مي شود اما به ديد غالب در علم معاني و موارد خروج كلام از اقتضاي ظاهر است كه به كارگيري آن بر بلاغت كلام مي افزايد و بليغ بودن قايل آن را ثابت مي كند. به كارگيري اين شيوه ي هنري در زبان قرآن كه متصف به بلاغت بوده و جنبه ي بلاغي آن از جمله موارد اعجاز زباني آن به شمار مي آيد، اهميت اين مساله را روشن مي سازد. اثبات بلاغت قرآن كريم با بررسي اين آرايه براي نشان دادن زيبايي وبخشي از وجوه اعجاز قرآن كريم وعمق بخشيدن به فهم كلام وحي الهي، با بيان اسرار و اغراض بلاغي مورد نظر خداوند در به كار بردن آن، از اهداف اين پژوهش هست كه تلاش شده است با روش توصيفي- تحليلي واز طريق ذكر نمونه هايي از ده جز مياني قرآن كريم و نيز نمودازي آماري به آن دست يابيم. اشاره به فراواني وميزان كاربرد اين آرايه براي اثبات تاثير كارآمدي آن در جهت نشان دادن وتثيبت بلاغت قرآن كريم وتقسيم بندي اين آرايه بر چهار وجه مذكور از مهم ترين مشخصه هاي اين پژوهش است. رويارويي با عناد وناسازگاري مخالفان پيامبر اكرم (ص) مبني بر خواسته هاو بهانه هايي غير قابل قبول براي نپذيرفتن ربوبيت خداوند متعال ورسالت رسول اكرم (ص)،از جمله دلايل به كاربردن آرايه ادبي اسلوب حكيم است .

Uslub al-Hakim is one of the aesthetic elements in literature, based on which the author finds judicious and sage ways to convey what he/she intends under the requirements of context and situation. Although the literal element is also found in al-Badiʹ and al- Istifham, it majorly adds to discourse rhetoric and proves the speakerʹs eloquence when it is used in semantics and in instances of discourse breaching formal requirements. Employing this artistic technique in the Qurʹanic language, which is known for its rhetoric, and its rhetorical feature is one of its linguistics miracles indicates the significate of this problem. The present study is an attempt to prove the rhetoric of the Holy Qurʹan through analyzing this device to depict the beauty and part of the aspects of the miracle of the Holy Quran and to deepen the understanding of the divine words by means of expressing mysteries and rhetorical intentions of God. To this end, the study was carried out using an analytical-descriptive method and by giving instances of using the technique, in the middle 10 ajz? of the Holy Qurʹan, with statistical representations. Showing the frequency of the technique intended to prove its effectiveness in expressing and picturing the rhetoric of the book and categorizing the technique into the four mentioned dimensions is one of most important characteristics of the present study. Among the reasons for using Uslub al-Hakim has been to counter the opponents of the Prophet (PBUH) who were rejecting the Prophet’s call by giving pretexts to accept the Godhood of the Sublime God and the mission of Prophet Muhammad (PBUH).