ارايه مدلي كارآمد جهت تعيين اراضي مناسب توسعه ي شهري در شمال ايران (مطالعه موردي: شهر بابلسر)

Presenting an efficient model to determining the appropriate land for urban development in the north of Iran (A case study of Babolsar City)

رشد شتابان شهرهاي جهان سوم از جمله ايران، مسايل و مشكلات عديده اي را از ابعاد مختلف زيست محيطي، اقتصادي، مديريت و برنامه ريزي آتي شهر، مكانيابي مناسب توسعه شهري و ... بوجود آورد كه اين مهم بويزه در شهرهاي شمالي كشور، با توجه به حساسيت محيطي و اقليمي آن از اهميت دوچنداني برخوردار است. از اين رو ضرورت انجام مطالعاتي كه به نوعي با شهر و ابعاد مختلف آن كه تحت تاثير رشد روزافزون جمعيت، افزايش مهاجرتها و ... قرار دارد، به موضوع بسيار مهمي نزد پژوهشگرن عرصه شهر بدل گشته است. در همين راستا، نگارندگان با علم به اهميت مساله، به بررسي يكي از مهمترين جنبه هاي مربوط به شهر يعني مقوله بسيار مهم مكانيابي توسعه آتي شهر بابلسر(هدف پژوهش) به عنوان يكي از مهمترين شهرهاي شمالي كشور كه در دهه‌هاي اخير در كنار فعاليتهاي كشاورزي، نقش پذيري دانشگاهي- توريستيِ قابل توجهي را نيز پذيرفته است، پرداخته است. روش كار در اين مقاله بر تلفيق تحليل سلسله مراتبي و تصميم گيري چند معياري در GIS استوار است بطوريكه در تلفيق نقشه هاي موضوعي از راهبرد ارزيابي چندمعياره مبتني بر(AHP )استفاده شده است. در نهايت نتايج مطالعه حاضر نشان مي دهد، در سمت جنوب شرق و جنوب غرب به علت وجود اراضي حاصلخيز كشاورزي و نيز به علت وجود اراضي پست و بالا بودن سطح آبهاي زير زميني، رشد و گسترش شهر بابلسر با محدوديت مواجه است و در سمت جنوب به علت اتصال فيزيكي شهر با روستاي مياندشت و وجود قطعات اراضي زراعي و باير پراكنده در ميان آنها كه از نظر اقتصادي توجيه فعاليتي مناسبي ندارد امكان گسترش شهر به اين سمت را فراهم مي كند.

Rapid growth of cities in the world, including Iran, have created a numerous and various aspects of problems such as environmental, economic, management, future planning, proper location of urban development. These problems especially in northern cities need double attention because of their particular environment and climate. So population growth and increased immigration has become a very hot topic among researchers in the field. To this end, knowing the importance of issue, authors have deal with the most important aspects, means the localization of future development in BABOLSAR city (aim of the research). It is one of the most northern cities which has academic and tourist destination roles city development besides agriculture recently. The methodology of the research is based on integration of hierarchical analysis and multi-criteria decision making in GIS. So that, in integrating thematic maps the weighted Linear combination (WLC) which is one of the multi-criteria investigating strategies based on AHP was used. Finally, the ultimate plan was presented to Expand City. According to the finding, in the South East and South West of city growth is limited due to fertile agricultural land and high groundwater levels, in south there is possibility to expand city due to physical connection with Myandasht village and agricultural land arid parts scattered among them which is inappropriate economically.