نماهاي جديد در بستر كهن

شهرها همانند موجود زنده در حال تغييرند و نماد خارجي تغييرات آنها را مي توان در ملموس ترين پوسته شهر يعني نماي ساختمان، دنبال كرد. نماي شهري مانند كتابي بازگو كننده گذشته شهر بوده و به نوعي روايت كننده زنده تاريخ و هم چنين نشان دهنده ديدگاه جامعه معاصر و آينده است. شهر هاي تاريخي گرچه كوله باري از گذشته را بر دوش دارند اما در حال زندگي مي كنند و به آينده نگاه دارند. برخورد با اين گونه شهر ها در تمامي لايه ها ظرافت بي نهايتي را طلب مي كند. در اين بين آخرين لايه يا نماي شهري و برخورد با آن جايگاه ويژه اي دارد. اين مقاله بر آن است تا ضمن بررسي شيوه هاي گوناگون برخورد با اين گونه شهر ها چند سوال را دنبال كند: آيا شهرهاي تاريخي بايد به تكرار يا تاكيد بر گذشته بپردازند؟ در صورت ايجاد نماي جديد و امروزي متفاوت با گذشته، ميزان تفاوت بر چه پايه اي قابل پذيرش است؟ در اين مقاله جايگاه نماهاي تاريخي و قديمي و رويكردهاي مختلف برخورد با آنها بررسي مي شود و جايگاه و نقاط مثبت و منفي هر رويكرد نيز مطرح مي  شود. گرچه در بستر تاريخي ايران به دليل قرارگيري بسياري از شهرها در اقليم گرم و خشك و مسا ئل اجتماعي و عدم امنيت در گذشته، نماي شهري به معناي غربي آن كمياب است اما مطالعات نشان مي دهند بافت شهري قديم داراي هويتي منحصر به فرد بوده است. با وجودي كه مثال هاي1 اين مقاله از بستر غربي آن، بيش تر انگلستان، انتخاب شده اند، اما اصول مطرح شده با مناسب سازي اقليمي و فرهنگي مي تواند در برخورد با اين گونه بافت  ها در ايران نيز راهگشا باشد. الحاقات نما، نياز فراموش شده16 محمد مهدي عابدي چكيده منظر شهري از عناصر مختلفي تشكيل شده است. يكي از اين عناصر نماي بدنه هاي شهري است كه فضاهاي شهري را محصور كرده و روزانه در ديد مستقيم شهروندان قرار مي گيرد. ساكنان و استفاده كنندگان از ساختمان ها، به مرور زمان و با توجه به نيازهاي خود در ساختمان ها الحاقاتي را به نما اضافه مي كنند. اين الحاقات گاهي باعث به وجود آمدن ناهماهنگي در نما شده و موجبات اغتشاشات بصري را فراهم مي كنند. به عنوان مثال كانال هاي كولر، سيم هاي آويزان و سردرگم تاسيساتي مانند برق و مخابرات، يونيت خارجي كولرگازي، لوله هاي بخاري و... همه و همه در اين امر دخالت داشته و بر اغتشاشات موجود نماي بدنه هاي شهري مي افزايند. پس يكي از مهم ترين مشكلات منظر و نماي بدنه هاي شهري ساختمان هاي شهرهاي ما، الحاقات نامناسب نماست. اين جستار سعي دارد كه اهميت الحاقات نماي بدنه هاي شهري در منظر شهري را تبيين كرده و بعد از ارائه يك تقسيم بندي از الحاقات نماي بدنه هاي شهري، نكاتي را جهت رعايت مواردي براي ساختمان هايي كه معماران مي خواهند طراحي كنند، ياد آوري كند.