بررسي نقش عوامل مكاني بر توزيع-پراكندگي بيشينه هاي آب قابل بارش جو ايران

Survey of role of spatial factors on distribution- dispersion of maximums perceptible water in atmosphere of Iran

تمام بخار آب موجود در ستوني از جو كه قابليت بارش دارد و از سطح زمين تا نقطه پاياني بخارآب در جو ادامه پيدا مي‌كند، آب قابل بارش كلي‌گويند. اين عنصر تحت تاثير توپوگرافي و همچنين ارتفاع دچار تغييراتي مي گردد. هدف از اين مطالعه بررسي تاثير عوامل محلي و مكاني بر توزيع بيشينه هاي آب قابل بارش ايران مي باشد. براي اين منظور داده هاي فشار، رطوبت ويژه ، مولفه مداري و مولفه نصف النهاري از پايگاه داده NCEP/NCAR وابسته به سازمان اقيانوس‌شناسي ايالات‌متحده استخراج و مورد بررسي و تجزيه تحليل قرار گرفت. روش هاي مورد استفاده در اين مطالعه، ضريب همبستگي و رگرسيون مي باشد. سپس به منظور دست يابي بهتري نسبت به آب قابل بارش شيب تغييرات و روند شيب تغييرات بيشينه آب قابل بارش محاسبه گرديده است. نتايج حاصل از اين مطالعه نشان مي دهد كه در بين عوامل مكاني، ارتفاع بيشترين تاثير را در توزيع مكاني بيشينه آب قابل بارش داشته است. برخلاف بسياري از دانشمندان كه بر اين عقيده بودند كه با افزايش عرض جغرافيا، آب قابل بارش كاهش پيدا مي كند، اين قاعده در محدوده جو ايران كمتر به چشم مي خورد. با اين وجود بيشتر شيب تغييرات آب قابل بارش در بخش هاي از ارتفاعات زاگرس، غرب و جنوب غرب رخ داده است. نتايج حاصل از تحليل چرخه ها نشان داد كه بيشينه هاي آب قابل بارش در ايران داراي چرخه هاي كوتاه مدت 2 تا 4 ساله مي باشند.

All the water vapor of atmosphere is contained in a column of the atmosphere that is capable of precipitation and it is from the ground to the final of water vapor called perceptible water. This element influenced by topography and height. The purpose of this study is survey about impact of local and spatial factors on distribution of perceptible water maximums in Iran. For this reason, pressure data, especially moisture, orbital and meridional components extracted from NCEP/NCAR and analysis. Correlation and regression methods were used in this study. In order to better survey about perceptible water gradient changes and gradient changes of maximum of perceptible water has been calculated. Results showed that among the spatial factors, height has greatest impact on the spatial distribution of the maximum of perceptible water. Unlike many scientists who believe that by increasing the latitude perceptible water reduced, this rule is less In Iran atmosphere. However, most of the gradient changes of perceptible water occurred in some parts of the Zagros highlands, West and South West. The results of cycle analysis showed that the maximums of perceptible water in Iran have short term cycles between 2 to 4 years.