پايش خشكسالي در استان اردبيل با استفاده از شاخص فازي SEPI توسعه يافته بر اساس منطق فازي

Drought monitoring in Ardabil province by means of SEPI fuzzy index developed based on the fuzzy logic

خشكسالي به عنوان يك پديده اقليمي با كمبود رطوبت و بارندگي نسبت به شرايط نرمال تعريف مي‌شود. اين پديده به شدت بر همه جوانب فعاليت‌هاي بشري تاثير مي‌گذارد. در حالي كه مطالعات انجام شده در رابطه با اين پديده بر اساس روش‌هاي مناسب بسيار كم مي‌باشد. در مقاله حاضر سعي شده است با استفاده از قابليت‌هاي سامانه نرم‌افزاري MATLAB و شاخص تلفيقي SEPI در دو مقياس زماني 6 و 12 ماهه، به بررسي وضعيت خشكسالي در استان اردبيل پرداخته شود. براي اين كار از داده‌هاي اقليمي ايستگاه‌هاي سينوپيتيك شهرستان اردبيل، پارس‌آباد و خلخال در استان اردبيل استفاده شد. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد شاخص SEPI ويژگي دو شاخص SPI و SEIرا به خوبي در خود منعكس مي‌كند و همچنين دما را كه به عنوان يكي از پارامترهاي موثر در تغيير شدت خشكسالي است، در بررسي شرايط خشكسالي وارد مي‌كند؛ بنابراين بررسي خشكسالي با شاخص SEPI بهتر از شاخص SPI مي‌باشد. بررسي‌ها در رابطه با خشكسالي بر اساس شاخص SEPI نشان مي‌دهد كه روند خشكسالي در استان اردبيل رو به افزايش است. دما هم با شدت بيشتر روند افزايشي دارد. طولاني‌ترين تداوم زماني خشكسالي در استان، در ايستگاه پارس‌آباد در مقياس زماني 12 ماهه از ماه ژوين سال 1998 تا ماه نوامبر سال 1999 به مدت 18 ماه اتفاق افتاده است. بيشترين درصد وقوع خشكسالي در ايستگاه پارس‌آباد و كمترين آن در ايستگاه خلخال مشاهده مي‌شود.

Drought defined as a climatic phenomenon with the humidity and rainfall shortage as compared with normal conditions. This phenomenon affects on all of aspects of human activities, severely. while, studies associated with this phenomenon on the basis of appropriate methods are very low. In the present study, effort has been made to analyze the drought state in Ardabil province by means of software system capabilities in MATLAB and SEPI index in two temporal scales of 6 and 12 months. The climatic data of synoptically stations of Ardabil were used, Parsabad and khalkhal countian in Ardabil province. Results of study show that SEPI index reflects the features of two SPI and SEI indices well. And also enters temperature in the studying of drought conditions as one of the effective parameters in changing of drought intensity. Therefore, the investigation into drought with SEPI index is better than SPI index. Studies associated to drought on the basis of SEPI index shows that drought process is increasing in Ardabil province. Temperature also has an increasing flow with higher intensity. Longest temporal continuation of drought in province, has occurred in Parsabad station in temporal scale of 12 months, from June, 1998 to November, 1999 in 18 month period. The greatest percentage of drought occurrence is in Parsabad station and the minimum of that is observed in Khalkhal station.