تحليلي آماري از ارتباط دماهاي بيشينه ايران با متوسط جهاني ناهنجاري هاي دمايي خشكي ها و اقيانوس ها

Statistical Analysis of Relationships between Monthly Maximum Temperatures in Iran and Global Mean Land-Ocean Temperature Anomalies

گرمايش جهاني و ارتباط معني‌دار تغييرات دما و بارش نقاط مختلف دنيا با افزايش دماي كره زمين، به عنوان مهم‌ترين نمودهاي تغيير اقليم در قرن حاضر قابل‌توجه هستند. تاثيرات مخرب اين پديده بر روي كره زمين يكي از چالش برانگيزترين موضوعات در سطح جهاني مي باشد. به دليل اهميت اين موضوع، پژوهش پيش رو جهت آشكار سازي تاثير گرمايش جهاني بر روي دماهاي حداكثر، به صورت ماهانه و دوره اي(سرد و گرم) انجام گرفته است. براي انجام اين پژوهش از دو دسته داده، داده-هاي دماي 17 ايستگاه سينوپتيك كشور و مقادير متناظر آن، داده هاي شاخص متوسط جهاني ناهنجاري هاي دمايي خشكي ها و اقيانوس ها طي بازه زماني 60 ساله (1951تا2010)، ميلادي استفاده گرديد. جهت نيل به اهداف پژوهش از روش همبستگي پيرسون براي آشكار سازي ارتباط آماري بين داده ها، از روش رگرسيون خطي و سهمي جهت تحليل روند سري زماني داده ها، براي نشان دادن پراكندگي مكاني همبستگي بين داده هاي دماي ايستگاه ها با گرمايش جهاني در سطح كشور از مدل زمين آمار و در نهايت جهت آشكار سازي آماري معناداري تغيير روند دماها از آزمون ناپارامتري من – كندال استفاده شد. براساس نتايج به دست آمده تاثير گرمايش جهاني بر روي دماي حداكثر در ماه‌هاي سرد سال همچون ژانويه، دسامبر و نوامبر خيلي كمتر بوده و بيش‌ترين نمود آن در فصول بهار و تابستان بيشتر در ايستگاه‌هاي جنوبي مانند آبادان، اهواز و شيراز ديده مي‌شود. فرآيند ذكرشده در بررسي دوره‌اي دماي سرد و گرم سال نيز مشهود است و تاثيرپذيري دماي دوره‌ي گرم ايستگاه‌هاي مطالعه شده از گرمايش جهاني نسبت به دوره‌ي سرد بيشتر بوده و بيانگر افزايش دماي دوره‌ي گرم سال مي‌باشد. در اين بين تعدادي از ايستگاه‌ها نيز مانند ايستگاه انزلي، اروميه و خرم‌آباد در برخي ماه‌ها از گرمايش جهاني تاثيرپذيري معكوس داشته و در دماهاي حداكثر آن‌ها افت ديده مي شود. اين امر در نتايج حاصل‌ شده از تحليل‌هاي دوره‌اي نيز مشاهده مي گردد. تغييرات روند دماي حداكثر ايستگاه هاي مورد بررسي بيانگر معناداري آن در ماه هاي تابستان مي باشد. روند تغييرات ماه هاي ژوييه، آگوست و سپتامبر معني دار بوده كه اين فرآيند در ايستگاه-هاي جنوبي بيشتر نمايان است. بررسي معناداري تغيير روند دمايي صورت گرفته در دوره هاي(سرد و گرم) ايستگاه هاي مورد بررسي نشان دهنده معناداري آن در دوره گرمايي مي باشد.

Global warming and the meaningful relationship between temperature and precipitation changes over different areas of the earth with temperature increment of the earth, are considered as the most important patterns of this century’s climate changes. Today, there is debate over climate change and global temperatures increasing. Damaging effects of this phenomenon on the planet is one of the most challenging issues in global scale. Because of this, the research ahead is done for the detection of global warming on maximum temperatures, monthly and periodic (hot and cold) as well. For this study, two groups of data, temperature data of 17 synoptic stations and corresponding amounts of data in global temperature anomalies were figured out over 60 years period of time (1951 to 2010). Goals, the Pearson correlation method for detecting relationships between dataʹs, linear and polynomial regression for trend analysis time series data , To illustrate the correlation between the spatial distribution of temperature data with global warming stations nationwide Geostatistical model Finally, non-parametric test for detecting significant temperature change Man - Kendall were used. According to the results impact of global warming on the maximum temperature in the cold months like January, December and November should be much lower, and the highest in spring and summer season in the southern stations such as Abadan, Ahwaz and Shiraz seen. The above process is also evident in periods of hot and cold temperatures and the influence of the stations temperature of the warm period of global warming were higher than cold period and represent an increase in the temperature of the warm period of years. In between, the number of stations as well as Anzali, Urmia and Khorramabad stations in some months had the opposite influence of global warming and seen drop in the maximum temperatures of them. It is also observed in the results obtained from the analysis period. Stationʹs maximum temperature trend change is represents significant in the summer month. Changes trend in the months of July, August and September, is significant that the process is more pronounced in the southern stations. Significant analysis trend changes have been taken in periods (cold and hot) in studied stations indicative of its significance in warm period.