تحليل فضايي توسعه منطقه‌اي استان كرمانشاه با استفاده از مدل هاي تصميم‌گيري چند معياره

Spatial Analysis of Kermanshah province Regional Development by using multi-criteria decision-making models

برنامه‌ريزي منطقه‌اي با هدف توسعه و كاهش نابرابري هاي منطقه‌اي، از موضوعات مهم در كشورهاي در حال‌ توسعه محسوب مي‌شود. لازمه برنامه‌ريزي منطقه‌اي، شناسايي جايگاه مناطق نسبت به يكديگر به لحاظ توسعه است. هدف از اين پژوهش بررسي و سنجش ميزان برخورداري شهرستان‌هاي استان كرمانشاه از شاخص‌هاي توسعه به‌منظور دستيابي به ميزان نابرابري‌هاي ناحيه‌اي در استان مذكور است. جامعه آماري پژوهش را شهرستان‌هاي استان كرمانشاه تشكيل مي‌دهد. با توجه به مولفه‌هاي مورد بررسي رويكرد حاكم بر اين پژوهش «توصيفي- تحليلي» است. اين پژوهش سعي دارد با استفاده از 61 شاخص بر پايه سالنامه آماري سال 1390 و با بهره‌گيري از سه مدل VIKOR، ELECTRE، SAW و ادغام نتايج با تكنيك كپلند، سطح‌بندي و ميزان نابرابري‌هاي موجود را در ميان شهرستان‌هاي استان كرمانشاه تعيين نمايد. نتايج حاصل از تحقيق نشان مي‌دهد كه پراكنش سطوح توسعه نامتعادل بوده و بين شهرستان‌هاي استان از نظر ميزان توسعه‌يافتگي نابرابري و شكاف زيادي وجود دارد و اين تفاوت و نابرابري در بخش‌هاي مختلف زيربنايي-زيرساختي، اقتصادي، بهداشتي –درماني، فرهنگي، آموزشي، بهزيستي –اجتماعي مي-باشد. به طوري كه بر اساس نتايج حاصل از مدل كپلند، از مجموعه شهرستان‌هاي استان كرمانشاه فقط شهرستان سرپل ذهاب در طبقه توسعه يافته و بقيه در طبقه نيمه توسعه يافته و محروم قرار گرفتند. براي كاهش ميزان نابرابري‌هاي توسعه‌يافتگي در استان بر اساس يافته‌هاي پژوهش پيشنهاد مي‌شود كه توزيع شاخص‌هاي بهداشتي، آموزشي و شاخص‌هاي زيرساختي بايستي به سمت رشد متوازن هدايت شوند و در اين ميان ‌بر شاخص‌هاي زيرساختي بيشتر از شاخص‌هاي ديگر تاكيد شود.

With the aim of development and reducing regional inequalities, regional planning is one of the most important subiects in developing countries. Regional planning requires the identification of the position of areas relative to each other in terms of their development. The aim of this study is to investigate and assess the level of Kermanshah province in terms of development indicators in order to find out the level of regional inequalities. The population of Kermanshah province is considered as statistical population. According to the investigated parameters of the research approach, it is “Descriptive - quantitative and analytical". This research is trying to use the 61 indicators based on 1390 almanac statistics and utilizes three statistical techniques of Vikor, Electre, SAW and integration of results with Copeland technique, classify existing inequalities in Kermanshah province. The results show that the Levels of development have been unbalanced and there is large gap and inequality among different cities of province in terms of development. The difference and inequality exist in various sectors of infrastructure such as economic, health, education, culture, social welfare and social. Only one city Gilangharb is developed and the rest of cities are semi- developed and deprived. To reduce inequalities in development in the province it is suggested that distribution of health, education and infrastructure indicators should be directed towards balanced growth and the index of infrastructure be emphasized more than the other indicators.