عوامل پيشگويي كننده محور كنترل سلامت خودآزمايي پستان بر اساس الگوي اعتقاد بهداشتي در زنان ساكن شهر بوشهر سال 9-1391

Predictor factors of health locus of control for breast self-examination based on health belief model

چكيده مقدمه: سرطان پستان شايع ترين سرطان در ميان زنان سراسر جهان است. هدف مطالعه حاضر تعيين عوامل پيشگويي كننده محور كنترل سلامت خودآزمايي پستان بر اساس الگوي اعتقاد بهداشتي است. روش بررسي: در اين مطالعه مقطعي تعداد 391 زن به روش نمونه گيري در دسترس از مراكز بهداشتي- درماني منتخب شهر بوشهر در سال 1391 انتخاب شدند. براي جمع آوري داده ها از پرسشنامه استاندارد چمپيون جهت سنجش سازه هاي الگوي اعتقاد بهداشتي، پرسشنامه استاندارد محوركنترل سلامت و پرسشنامه دموگرافيك استفاده شد. يافته ها: نتايج مطالعه حاكي از آن بود كه سازه حساسيت درك شده (015/0P=) و انگيزش بهداشتي (000/0P=) پيشگويي كننده محور كنترل دروني بوده و سازه فوايد درك شده (034/0P=)، انگيزش بهداشتي (026/0P=) و متغير آگاهي (000/0P=) به عنوان پيشگويي كننده محور كنترل بيروني هستند. در مورد محور كنترل شانس سازه شدت (023/0P=)، موانع درك شده (004/0P=)، انگيزش بهداشتي (007/0P=) و متغير آگاهي (034/0P=) به عنوان پيشگويي كننده شناسايي شدند. نتيجه گيري: از آنجايي كه انجام رفتارهاي بهداشتي و از جمله خودآزمايي پستان در افراد با محور كنترل دروني بيشتر است، لذا افزايش انگيزش بهداشتي و خودداري از ايجاد درك آسيب پذيري (مستعد بودن) بيش از حد، جهت ايجاد محور كنترل دروني ضروري است. واژه هاي كليدي: سرطان پستان، الگوي اعتقاد بهداشتي، محور كنترل سلامت، خودآزمايي.

Background: Breast cancer is one of the most common cancers among women in the world. Aim of this study is determination of predictor factors of health locus of control for breast self-examination based on Health Belief Model. Materials and Methods: In this cross-sectional study, 391 women selected through the convenience sampling from health centers. Data were collected by Champion’s HBM Scale (CHBMS), health locus of control scale and a self administered questionnaire. Results: The results showed that the perceived susceptibility (P=0/015) and health motivation (P=0/000) predict of internal health locus of control and perceived benefits (P=0/034), health motivation (P=0/026) and awareness (P=0/000) predict of external health locus of control. Perceived seriousness s (P=0/023), perceived barrier (P=0/004), health motivation (P=0/007), and awareness (P=0/034) were predictors of chance health locus of control. Conclusion: whereas health performance such as breast self examination is the most probably in person with internal health locus of control, therefore increase of health motivation and abstain of more susceptibility for creating of internal health locus of control is necessary. Keywords: Breast cancer, Health Belief Model (HBM), Health locus of control, Self-examination.