بررسي تاثير كاربرد پليمر BT53 بر فرسايش خاك

Effect of BT53 polymer on soil conservation and erosion control

امروزه يكي از مشكلات مهم حوزه‌هاي آبخيز كشور، فرسايش و تخريب خاك است كه توسعه پايدار در اين عرصه‌ها را تهديد مي‏نمايد. استفاده از پليمرها براي كنترل فرسايش و حفاظت خاك يكي از روش‌هاي جلوگيري از هدررفت منابع آب و خاك است. اين تحقيق با هدف بررسي تاثير كاربرد پليمر BT53بر افزايش ذخيره رطوبت خاك، كاهش رواناب سطحي و كاهش فرسايش و هدررفت منابع خاك، در سال‌هاي 1379-1376، ودر قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي(CRBD) و به‌صورت فاكتوريل در سه تكرار اجرا گرديد. فاكتور اول شامل سطوح صفر، يك و دو پليمر (به‌ترتيب صفر، دو و چهار گرم پليمر در مترمربع سطح خاك) و فاكتور دوم شامل دو سطح كاشت Secale montanumو بدون كاشت بود. حجم رواناب و ميزان رسوب پس از هر بارندگي موثر (بارندگي كه حداقل در يكي از تيمارها رواناب ايجاد كرد)، در تيمارهاي مختلف اندازه‌گيري شد. تجزيه واريانس داده‌ها نشان داد، بين سطوح مختلف كاربرد پليمر، از نظر ميزان رسوب اختلاف معني‌داري در سطح احتمال 1% وجود دارد. با مقايسه ميانگين سطوح مختلف فاكتور اول به روش دانكن، هر سه سطح پليمر از نظر حجم رواناب در يك گروه و از نظر ميزان رسوب، در سه گروه قرار گرفتند. نتايج اين تحقيق نشان داد، تاثير پليمر بيش‌تر بر كاهش حجم رسوب بوده تا ميزان رواناب؛ به‌عبارتي پليمر مذكور اثر بيش‌تري بر روي حفاظت خاك داشته، هرچند ميزان رواناب نيز كاهش قابل ملاحظه‏اي داشته است. سطح يك پليمر بيش‌ترين و سطح دو آن، كم‌ترين ميزان رسوب را داشت. لذا استفاده از سطح دو پليمر (چهار گرم پليمر در مترمربع)BT53 را مي‌توان به‌منظور كاهش فرسايش توصيه نمود؛ همچنين تيمار سطح دو پليمر بدون كاشت، كم‌ترين حجم رواناب و مقدار رسوب را در بين شش تيمار مربوط به اثرات متقابل پليمر در كاشت يا عدم كاشت نشان داد.

One of the important problems is erosion and soil degradation in watershed areas. Polymer usage is a way for both erosion control and soil and water conservation. In this research the effects of the BT53 polymer application for moisture storage in soil, reduction of runoff and erosion and prevention of loss soil are studied for 1998-2001. The research plan was CRBD and factorial method. First factor included polymer levels of 0, 2 and 4 gr/m2. Second factor included Secale montanum species planted and not-planted. After every rainfall event both runoff volume and sediment amount were measured. Analysis of variance showed there was significant difference between polymer levels and sediments amount (P < 0.01). Compression of averages by Duncanʹs method in first factor showed all polymer levels fall in one group from runoff volume point of view, and in three groups based on sediment amounts. The most effect of polymer usage was on sediment amounts reduction rather than runoff. This means that polymer BT53 is suitable more for soil protection besides runoff reduction. Polymer level 1 had most amounts and polymer level 2 had least amounts of sediment. So application of polymer BT53 in level 2 (4 gr/m2) was suggested for sediment control. Polymer level 2 with non-planted treatment had least effects on runoff volume and sediment amounts among six treatments of polymer levels and planted or non-planted.